Öz
Giriş: Anemi, günümüzde dünyayı etkileyen önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Demir eksikliği anemisi (DEA) bu anemi popülasyonunun çoğunu oluşturur. Bu çalışma, yetişkin Türk popülasyonunda DEA ile sosyo-demografik, yaşam tarzı, diyet, fiziksel aktivite ve farklı beden boyutları arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktadır.
Yöntem: Bu vaka kontrol çalışması Ağustos ve Ekim 2019 tarihleri arasında üçüncü basamak hastanenin iç hastalıkları polikliniğinde gerçekleştirildi. Toplam 101 anemik ve yaş ve cinsiyetleri benzer 111 anemik olmayan sağlıklı kontroller çalışmaya dahil edildi. Demir eksikliği anemisi hem anemi hem de inflamasyona göre ayarlanmış ferritin konsantrasyonunun 15 ng/ml'den az olması olarak tanımlandı. Katılımcıların sosyodemografik, yaşam tarzı ve beslenme özellikleri bir anket formu ile sorgulanmıştır. Katılımcıların fiziksel aktivite düzeyleri Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ile değerlendirildi.
Bulgular: Anemik olmayan 111 (90 kadın, 21 erkek) ve anemik 101 (90 kadın, 11 erkek) katılımcı çalışmaya dahil edildi. İşsizlik (p = 0,02), çay tüketimi (p = 0,001), kronik hastalık (p = 0,036), fiziksel aktivite (p <0,001) ve diyet çeşitliliği (p <0,001) ile anemi arasında istatistiksel anlamlı ilişki saptandı. Anemik katılımcıların vücut kitle indeksi anemik olmayanlardan yüksekti (p = 0,025). İş (OR: 2,81, %95 CI: 1,024–7,721, p = 0,045), fiziksel aktivite (minimum) (OR: 0,14, %95 CI: 0,053–0,364, p <0,001), fiziksel aktivite (aktif) (OR: 0,30, %95 CI: 0,097–0,926, p = 0,036), çay tüketim zamanı (OR: 4,42, %95 CI: 1,767–11,059, p = 0,001), sebze porsiyonu (OR: 0,61, %95 CI: 0,433–0,869, p = 0,006), süt ürünleri porsiyonu (OR: 0,54, %95 CI: 0,334-0,886, p = 0,015) bağımsız olarak DEA ile ilişkiliydi.
Sonuç: Diyet çeşitliliği, VKİ, kronik hastalık, işsizlik, fiziksel aktivite ve çay tüketimi anemiyle ilişkili faktörler olarak bulunmuştur. Gıda takviyesi ve diyet eğitimi, demir durumunun iyileştirilmesine ve risk altında ki popülasyonda demir eksikliği anemisinin yaygınlığının azaltılmasına katkıda bulunabilir.
Anahtar kelimeler: Demir eksikliği anemisi; vücut kitle indeksi, yaşam tarzı; diyet, fiziksel aktivite