Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Hemşirelik Öğrencilerinin Madde Bağımlılığı Farkındalığı ve İyilik Hallerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 67 - 84, 30.04.2022

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, bir vakıf üniversitesindeki Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin madde bağımlılığı farkındalık düzeylerini ve iyilik hallerini belirlemek ve aralarındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki aramak amacıyla yürütülen araştırmanın örneklemini Şubat 2020- Mart 2020 tarihleri arasında bir vakıf üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde okuyan gönüllü 415 öğrenci oluşturmuştur. Veriler, 6 sorudan oluşan Kişisel Bilgi Formu ve Madde Bağımlılığı Farkındalığı Ölçeği (MBFÖ) ve İyilik Hali Ölçeği (İHÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Kruskal Wallis test, Games Howell test, Mann Whitney U test, Spearman korelasyon test, regresyon testi kullanılmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin Madde Bağımlılığı Farkındalık Ölçeği (MBFÖ) genel (X±SS: 98.10), yardım ve hukuki düzenlemeler (X±SS: 39.27), madde kullanım belirtileri ve etkileri (X±SS: 31.15), kişisel tutum ve görüşler (X±SS: 15.34) ve bağımlılığa neden olan faktörler (X±SS: 12.33) alt grupları puan ortalamaları tümünde ortanın üzerinde olumlu bulunmuştur. İyilik Hali Ölçeği (İHÖ) genel (X±SS: 96.04) ve alt gruplardan yaşamı anlamlandırma (X±SS: 29.16), bilişsel (X±SS: 17.48), duygusal (X±SS: 19.77) ve sosyal (X±SS: 16.81) iyilik hali puan ortalamaları ortalamanın üzerinde olumlu bulunurken, fiziksel iyilik hali puan ortalaması (X±SS: 12.80) olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin MBFÖ ve İHÖ genel ve alt grup ortalamaları arasında istatistiksel olarak düşük düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. (p<0.001) Ayrıca çalışmada madde kullanmayan, ailesiyle yaşayan öğrencilerin MBFÖ genel puan ortalamasının diğer gruplara göre yüksek bulunurken madde bağımlılığı farkındalığında sınıflara göre fark bulunmamıştır.
Sonuç: Öğrencilerin madde bağımlılığı konusunda farkındalıklarının yüksek olduğu ve bağımlılık farkındalığının iyilik hali üzerine zayıf bir etkisi olduğu, öğrencilerin madde bağımlılığı farkındalığının iyilik hallerinin eğitim yıllarına göre fark göstermediği anlaşılmaktadır.

Kaynakça

  • 1. United Nations Office on DrugsandCrime (UNODC). (2018). DC Global overview of drugdemandandsupply. World DrugRep, 2018, 1-66.
  • 2. Altıntaş H, Temel F, Benli E, Çınar G, Gelirer Ö, Gün, FA, Kundakçı N. Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili bilgi, görüş ve tutumları. Bağımlılık Dergisi 2004; 5: 107-114.
  • 3. Pilge E, Baysan Arabacı L. Acil Serviste Çalışan Hemşirelerin Bağımlılığın Nedenleri ve Tedavisine İlişkin Algı ve Tutumları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016; 7:105–113.
  • 4. Albayrak S. Bir Sağlık Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Madde Kullanım Özellikleri ve Tutumları. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2018; 27 (6) 415-420.
  • 5. Ulukoca N, Gökgöz Ş, Karakoç A. Kırıklareli üniversite öğrencileri arasında sigara alkol ve madde kullanım sıklığı. Fırat Tıp Dergisi 2013; 18: 230-234.
  • 6. Bostancı, N. , Yılmaz, S. , Kutlu, Y. , Aydelik, K. , Demirel, N. , Karaman, P. , Oğuz, P. & Tekeli, S. (2015).İstanbul’da Bir Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencileri Arasında Sigara, Alkol ve Yasal Olmayan Maddeleri Kullanım Yaygınlığı . FlorenceNightingaleJournal of Nursing,13 (55), 113-125.Retrieved fromhttps://dergipark.org.tr/tr/pub/fnjn/issue/9034/11263.
  • 7. Şahin NH ve Yeniçeri Z. “Farkındalık” Üzerine Üç Araç: Psikolojik Farkındalık, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı ve Toronto Bilgece Farkındalık Ölçekleri. Türk Psikoloji Dergisi 2015; 30: 48-64.
  • 8. Tırışkan M, Onnar N, Çetin YA, Cömertd, IT. Madde bağımlılığında nüksü önlemede bilinçli farkındalığın önemi: Bir derleme çalışması. Addicta: TheTurkishJournal on Addictions 2015; 2: 123-142.
  • 9. Doğan T ve Yıldırım İ. Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin arkadaşlık ve sevgi boyutlarının incelenmesi. Eğitim Araştırmaları 2006; 24: 77-86.
  • 10. Myers JE, Sweeney TJ, Witmer JM. Thewheel of wellnesscounselingforwellness: A holistic model fortreatmentplanning. Journal of Counseling& Development2000; 78: 251-266.
  • 11. Westgate, C. E. (1996). Spiritualwellnessanddepression. Journal of Counseling& Development, 75(1), 26-35.
  • 12. BOLSOY, Nursen, ve SEVĠL, Ümran, (2006),“Sağlık-Hastalık Ve Kültürel Etkileşimi”, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,C. IX, S. 3: s. 78- 87
  • 13. Mutlu E, Bilici R, Çetin K. Sağlık çalışanlarının bağımlılık hakkında tutumları. Bağımlılık Dergisi 2014; 15: 118-123.
  • 14. Oleckno WA ve Blacconiere MJ. Wellness of collegestudentsanddifferencesbygender, race, andclassstanding. CollegeStudentJournal 1990; 24: 421-429.
  • 15. Büyükbayram A, Baysan Arabacı L, Arabacıoğlu İ, Ayyıldız C, Acar K. Psikiyatri Kliniğinde Çalışan X ve Y Kuşağındaki Hemşirelerin Alkol-Madde Bağımlılığı ve Ruhsal Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Tutumları. Bağımlılık Dergisi 2017; 18: 122-134.
  • 16. Albayrak S. Bir Sağlık Bilimleri Fakültesinde Okuyan Öğrencilerin Madde Kullanım Özellikleri ve Tutumları. STED / Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2018; 27 (6) 415-420.
  • 17. Altındağ A, Yanık M, Yengil E, Karazeybek AH. Şanlıurfa’da üniversite öğrencilerinde madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2005; 6: 60-64.
  • 18. Başkurt, İ. Gençlik, Madde Bağımlılığı ve Korunma Yolları (Psiko-Sosyal Bir Yaklaşım). IstanbulUniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2012;8: 73-114.
  • 19. Özay Köse, E, Gül, Ş. (2018). Madde Bağımlılığı Farkındalık Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (3), 41-56.
  • 20. Korkut-Owen F, Demi̇rbaş-Çeli̇k N, Doğan T. Üniversite öğrencilerinde iyilik halinin yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2017; 16 (64-Ek Sayı): 1461-1479. DOI: 10.17755/esosder.300405
  • 21. Türkiye Sağlık Bakanlığı Hemşirelik Yönetmeliği 2010. Erişim Tarihi 11.07.2016,Erişimadresi:http://www.asm.gov.tr/UploadGenelDosyalar/Dosyalar/143/MEVZUAT/18_08_2010_12_55_51.pdf
  • 22. Hemşirelik Ulusal Çekirdek EğitimProgramı(HUÇEP)(2014) http://www.hemed.org.tr/images/stories/hucep-2014-pdf.pdf
  • 23. Öztürk T, Alptekin Ç. Üniversite Öğrencilerinde Madde Bağımlılığı Farkındalığı ve Yaşam Doyumu Memnuniyetinin Değerlendirilmesi, [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] İstanbul: Üsküdar Üniversitesi;2018.
  • 24. Yousafzai AW, Ahmer S, Syed E, Bhutto N, Iqbal S, Siddiqi MN, Zaman M. Well-being of medicalstudentsandtheirawareness on substancemisuse: a cross-sectionalsurvey in Pakistan. Annals of General Psychiatry2009; 8: 8
  • 25. Taşdemir Yiğitoğlu G, Turan T, Korkmaz AslanG, Kartal A. Hemşirelik öğrencilerinin stresle başetme durumları ve madde kullanım öykülerinin belirlenmesi. Pamukkale Tıp Dergisi 2019; 12: 371-385.
  • 26. Epstein JA, Griffin KW ve Botvin GJ. Positiveİmpact of CompetenceSkillsandPsychologicalWellness in Protecting Inner-City AdolescentsFromAlcoholUse. PreventionScience 2002; 3: 95-104.
  • 27. Akfert SK, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2009; 10: 40-47.
  • 28. Bozkurt, O. (2015), Madde Bağımlısı Bireylerin Bağımlılık Süreçlerinde Ailenin Etkisi, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2015.
  • 29. Bertan M, Özcebe H, Haznedaroğlu D, Kırcalıoğlu N, Bülbül SH. Theknowledge of adolescentperiodandthelifestyle of thefirstyearstudents in universities. 29th UMEMPS CongressUnion of MiddleEasternandMediterraneanPediatricSocieties, Hilton Convention Center, September 14-17, 2005. 55-56.
  • 30. Taşdemir Yiğitoğlu G, Turan T, Korkmaz AslanG, Kartal A. Hemşirelik öğrencilerinin stresle başetme durumları ve madde kullanım öykülerinin belirlenmesi. Pamukkale Tıp Dergisi 2019; 12: 371-385.
  • 31. Gürgan U. Üniversite öğrencilerinin yılmazlık ve iyilik halinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy. NWSA-EducationSciences, 1C0603 2014; 9: 18-35.
  • 32. Kasapoğlu F. İyilik hali ile özgecilik arasındaki ilişkinin incelenmesi, Hikmet Yurdu 2014; 7: 271 – 288.
  • 33. Roothman B, Kirsten, DK ve Wissing M. Genderdifferences in aspects of psychologicalwellbeing. South AfricanJournal of Psychology 2003; 33: 212-218.
  • 34. Hermon DA ve Davis GA. Collegestudentwellness: A comparisonbetweentraditional- andnontraditional-agestudents, Journal of CollegeCounseling 2004; 7: 32-39.
  • 35. Barwais FA, Cuddihy, TF ve Tomson LM. Adult total wellness: Groupdifferencesbased on sitting time andphysicalactivitylevel, BMC PublicHealth, 2014; 14: 234.
  • 36. McMahon S ve Fleury J. Wellness in olderadults: a conceptanalysis, Nursing Forum, 47 2012; 1: 39-51.
  • 37. Pitkänen T. Problem drinkingandpsychologicalwellbeing: A fiveyearfollow-upstudyforadolescencetoyoungadulthood. ScandinavianJournal of Psychology 1999; 40: 197-207.
  • 38. Myers JE, Sweeney TJ, Witmer JM. Thewheel of wellnesscounselingforwellness: A holistic model fortreatmentplanning. Journal of Counseling& Development 2000; 78: 251-266.
  • 39. Myers JE, Mobley K ve Booth CS. Wellness of counselingstudents: Practicingwhatwepreach. CounselorEducation&Supervision 2003; 42: 264-274.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

İbrahim Aldemir

Selma Doğan 0000-0002-9997-4731

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 8 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Aldemir, İ., & Doğan, S. (2022). Hemşirelik Öğrencilerinin Madde Bağımlılığı Farkındalığı ve İyilik Hallerinin Değerlendirilmesi. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 8(1), 67-84.

Dergimizin Tarandığı İndeksler


14321   idealonline%20logo.jpg   base-1036x436.png  Logo_Horizontal.png 

esji.png    16547       13611  logo.png    Google-Scholar.png


International Anatolia Academic Online Journal / Sağlık Bilimleri Dergisi / e-ISSN 2148-3159   IssnPortal_LogotypeSimple_Gradiant.svg 

Creative Commons Lisansı     open-access-logo-1024x416.png  dergipark_logo.png  ith-logo.png
International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.