Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation of Exhibition Design in the Context of Design Thinking Processes

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 41 - 70, 30.06.2023
https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.1228716

Öz

Exhibition design is an act of process that arises from the combination of a presentation task with visual creativity. The concept of exhibition design, which emerged when early human beings combined the unity arising from their communication with their environment with their natural instinct to exhibit, has now turned into an act of consciously constructing with different design approaches. As a human process, exhibition design is influenced by the determinants that guide the design decision. Space, visitors, artists and exhibition organizers, as well as time management and material resources, are the determining elements of exhibition design. Creative design involving human beings requires design thinking as a solution-oriented, empathetic and iterative process. With its process consisting of empathizing, defining, idea generation, prototyping and testing stages, design thinking is a thinking-oriented method that provides an opportunity for critical thinking in exhibition design, understands the expectations of the target audience, generates ideas for learning and problem solving, and defines problems. The process of design thinking within exhibition design is a cognitive, strategic and practical way of making sense of the whole experience. In this article based on descriptive literature review; what exhibition design is, its development processes, determining elements and types of exhibitions are mentioned, investigated together with design thinking processes and finally, design thinking processes in exhibition design are examined with selected examples. This article aims to contribute to the literature by discussing the effects of design thinking as an iterative process in exhibition design. The findings show that although the design thinking process cannot be applied to all types of exhibitions at the same level and with the same ease, it is a utilitarian method that facilitates exhibition design and encourages critical thinking.

Kaynakça

  • Akdemir, N. (2017), “Tasarım Kavramının Geniş Çerçevesi: Tasarım Odaklı Yaklaşımlar Üzerine Bir İnceleme”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1), 85-92.
  • Altman, M., Huang, T. T. K., Breland, J. Y. (2018). “Design Thinking in Health Care”, Preventing Chronic Disease”, 15, E117, 1-13.
  • Atasoy, S. (1999), "Müzelerde Sergileme". Yeniden Müzeciliği Düşünmek. Ed. Atagök, Tomur. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 175-179.
  • Ayan Ergen, B. (2013), “Sanat Yapıtı Sergileme ve Sunum Çeşitlerine Örnekler Eşliğinde Bir Bakış”, Akdeniz Sanat Dergisi, 6(11), 130-143.
  • Aykut, Z. (2017), “Müze Sergilemelerinde İzleyici-Sergi Etkileşimi Bağlamında Mekân Tasarımı”, Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 2(2), 219-242.
  • Bendixen, P. (2000), “Skills and Roles: Concepts of Modern Arts Management”. International Journal of Arts Management, 2(3), 4–13.
  • Brown, T. (2008). “Design Thinking”. Harvard Business Review.
  • Bulduk, B. (2018), “Müze Kavramı ve Modern Müze Örnekleri”, Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(9), 162-169.
  • Çalışkan, C. (2016), “Sergileme Tasarımının Gelişimi ve Müze İle Sanat Galerilerinin Karşılaştırılması”, Yıldız Journal Of Art and Design, 3(1), 26-42.
  • Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
  • Dam, R., & Siang, T. (2018). “What is Design Thinking and Why is it so Popular”, Interaction Design Foundation, 1-6.
  • Erbay, M. (2011), “Müzelerde Sergileme ve Sunum Tekniklerinin Planlanması” (1.Basım). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Gasparini, A. (2015), “Perspective and Use of Empathy in Design Thinking”, In ACHI, The Eight International Conference on Advances in Computer-Human Interactions (49-54).
  • Girgin, D. (2020), “21. Yüzyılın Öğrenme Deneyimi: Öğretmenlerin Tasarım Odaklı Düşünme Eğitimine İlişkin Görüşleri”, Milli Eğitim Dergisi, 49(226), 53-91.
  • Göksel, A. B. Ve Sohodol, Ç. (2005), “Stratejik Fuar Yönetimi”. İstanbul: MediaCat Kitapları Yayınları. [Aktaran
  • Demir, Ç. (2008), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 51-65.
  • Güngör, F. S. (2019), “Postmodern Dünyanın Mekân Anlayışında Sanal Mekân”. Journal of Turkish Studies, 14(5), 93–104.
  • Karaca, G. (2015), “Müzenin Kamusallığının Sanat Yoluyla Eleştirisi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(8), 62-74.
  • Konikow, Robert B. (1994), “Exhibition Design 6”. New York: PBCInternational. [Aktaran Demir, Ç. (2009), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 51-65.]
  • Küçükerman, Ö. (2002), “Sergiler, Fuarlar, Standlar ve Yaratıcı Tasarımlar”, Fuar Stand Tasarımı, (s. 9-18) İstanbul: Yapı – Endüstri Merkezi Yayınları. [Aktaran Demir, Ç. (2009), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 51-65.]
  • Liedtka, J. (2011), “Learning To Use Design Thinking Tools For Successful Innovation”, Strategy and Leadership, 39(5), 13–19.
  • Locker, P. (2013), “Stant Tasarımı ve Sergileme” (S. Haskatar Çev.). Literatür Yayınları.
  • Lorenc J., Skolnıck L., Berger C. (2010), “What is Exhibition Design?” Rotovision, Switzerland.
  • Maralcan Gülmen, M. (2020), “Tasarım Tarihi ile Müzecilik Çalışmaları Arasında Etkileşimli Bir Model Önerisi: Su Nesneleri Sergisi Tasarımı”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Meinel, C., Leifer, L. (2011), “Design Thinking Research”. In H. Plattner, C. Meinel, ve L. Leifer (Eds.), “Design Thinking: Understand Improve Apply”, Heidelberg, Germany: Springer.
  • Poth, A., Riel, A. (2020), “Quality Requirements Elicitation by Ideation of Product Quality Risks with Design Thinking”, 2020 IEEE 28th International Requirements Engineering Conference (RE), 238-249.
  • Rowe, P. G. (1987), “Design Thinking”. MIT Press. [Aktaran Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.]
  • Sakama, Namino, Haruka M., Takashi I, (2018). “Creative Systems Analysis of Design Thinking Process”. Collaborative Innovation Networks, 103- 13.
  • Sarıkoç, Z., Ersoy, H. (2022), “Tasarım Odaklı Düşünme Yaklaşımıyla STEM Uygulamaları: SPAM eTwinning Projesi Örneği”, Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 5(2), 98-122.
  • Simon, H. A. (1969), “The Sciences of the Artificial”. In Cambridge, MA: MIT Press. [Aktaran Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.]
  • Şahin, E. (2019), “Tasarım Odaklı Düşünme Yönteminin Benlik Saygısı ve Yaratıcılık ile Bilişsel ve Duygusal Bağlamda İlişkilendirilmesi: Bir Etkinlik Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, Tobb Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Taşçıoğlu, M. (2013), “Bir Görsel İletişim Platformu Olarak Mekân”. İstanbul: Yem Yayınları.
  • Tekdemir, A. (2018), “1851 Londra Sergisi ve Osmanlı Devleti’nin Katılışı”, Akademik İncelemeler Dergisi, 13(1), 291-321.
  • Uçar, M. (2019), “Türkiye’de Müzeciliğin Tarihsel Gelişiminin Kurumsalcı Bakış Açısıyla Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Uralman, H. (2006), “Müzelerin Topluma Ulaşılabilirliğinde Bilgi Yönetimi”, Gazi Üniversitesi ÜNAK Bilimsel İletişim ve Bilgi Yönetimi Sempozyumu, Eylül 12-14, Ankara: 108-120. [Aktaran Boyraz, B. (2013), “Müze Teknolojileri ve Sergileme Farklılıkları”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 39.]
  • Vargün, Ö. (2015), “Sanat Yönetimi ve Küratörlük”, Yıldız Journal of Art and Design, 2(2), 27-51.
  • Velarde, G. (1988), “Designing Exhibition”s. London: The Design Council. [Aktaran Demir, Ç. (2008), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (2).]
  • Velarde, G. (1988). “Designing Exhibition”s. London: The Design Council.
  • Visser, W. (2006), “The Cognitive Artifacts of Designing.” Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. [Aktaran Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.]
  • Yagou, A, (2003). “Facing the West: Greece in the Great Exhibition of 1851”, Design Issues, 19(4), 82–90.

Sergileme Tasarımının Tasarım Düşüncesi Süreçleri Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 41 - 70, 30.06.2023
https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.1228716

Öz

Sergileme tasarımı, bir sunma işinin görsel yaratıcılık ile birleşiminden doğan bir süreç eylemidir. Erken dönem insanının çevresiyle iletişiminden doğan birlikteliği, doğasından gelen sergileme içgüdüsü ile birleştirmesiyle ortaya çıkan sergileme tasarımı kavramı, günümüzde farklı tasarım yaklaşımları ile bilinçli olarak kurgulama eylemine dönüşmüştür. Beşeri bir süreç olarak sergileme tasarımı, tasarım kararını yönlendiren belirleyici unsurlardan etkilenmektedir. Mekân, ziyaretçiler, sanatçılar ve sergi düzenleyicileri ile birlikte zaman yönetimi ve maddi kaynaklar; sergileme tasarımının belirleyici unsurlarıdır. İnsanın içerisinde olduğu yaratıcı tasarım, çözüm odaklı, empati kurduran ve yinelemeli bir süreç olarak tasarım odaklı düşünmeyi gerektirir. Empati kurma, tanımlama, fikir üretme, prototip ve test aşamalarından oluşan süreci ile tasarım düşüncesi, sergileme tasarımında eleştirel düşünmeye fırsat sunan, hedef kitlenin beklentilerini anlayan, öğrenme ve problem çözmede fikir üreten ve sorunları tanımlayan düşünme odaklı bir yöntemdir. Sergileme tasarımı içerinde tasarım düşüncesi süreci, tüm deneyimi anlamlandıran bilişsel, stratejik ve pratik bir yoldur. Betimsel literatür taramasına dayalı bu makalede; sergileme tasarımının ne olduğuna, gelişim süreçlerine, belirleyici unsurlarına ve sergileme türlerine değinilmiş, tasarım düşüncesi süreçleriyle birlikte araştırılmış ve son olarak sergileme tasarımında tasarım düşüncesi süreçleri seçilmiş örneklerle incelenmiştir. Bu makaleyle yinelemeli bir süreç olarak tasarım düşüncesinin sergileme tasarımında etkilerini tartışarak literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bulgular, tasarım düşüncesi sürecinin her türden sergiye aynı düzeyde ve kolaylıkla uygulanamasa da sergileme tasarımında kolaylaştırıcı ve eleştirel düşünmeyi teşvik eden bir faydacı yöntem olduğunu göstermektedir.

Kaynakça

  • Akdemir, N. (2017), “Tasarım Kavramının Geniş Çerçevesi: Tasarım Odaklı Yaklaşımlar Üzerine Bir İnceleme”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(1), 85-92.
  • Altman, M., Huang, T. T. K., Breland, J. Y. (2018). “Design Thinking in Health Care”, Preventing Chronic Disease”, 15, E117, 1-13.
  • Atasoy, S. (1999), "Müzelerde Sergileme". Yeniden Müzeciliği Düşünmek. Ed. Atagök, Tomur. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 175-179.
  • Ayan Ergen, B. (2013), “Sanat Yapıtı Sergileme ve Sunum Çeşitlerine Örnekler Eşliğinde Bir Bakış”, Akdeniz Sanat Dergisi, 6(11), 130-143.
  • Aykut, Z. (2017), “Müze Sergilemelerinde İzleyici-Sergi Etkileşimi Bağlamında Mekân Tasarımı”, Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 2(2), 219-242.
  • Bendixen, P. (2000), “Skills and Roles: Concepts of Modern Arts Management”. International Journal of Arts Management, 2(3), 4–13.
  • Brown, T. (2008). “Design Thinking”. Harvard Business Review.
  • Bulduk, B. (2018), “Müze Kavramı ve Modern Müze Örnekleri”, Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(9), 162-169.
  • Çalışkan, C. (2016), “Sergileme Tasarımının Gelişimi ve Müze İle Sanat Galerilerinin Karşılaştırılması”, Yıldız Journal Of Art and Design, 3(1), 26-42.
  • Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
  • Dam, R., & Siang, T. (2018). “What is Design Thinking and Why is it so Popular”, Interaction Design Foundation, 1-6.
  • Erbay, M. (2011), “Müzelerde Sergileme ve Sunum Tekniklerinin Planlanması” (1.Basım). İstanbul: Beta Yayınları.
  • Gasparini, A. (2015), “Perspective and Use of Empathy in Design Thinking”, In ACHI, The Eight International Conference on Advances in Computer-Human Interactions (49-54).
  • Girgin, D. (2020), “21. Yüzyılın Öğrenme Deneyimi: Öğretmenlerin Tasarım Odaklı Düşünme Eğitimine İlişkin Görüşleri”, Milli Eğitim Dergisi, 49(226), 53-91.
  • Göksel, A. B. Ve Sohodol, Ç. (2005), “Stratejik Fuar Yönetimi”. İstanbul: MediaCat Kitapları Yayınları. [Aktaran
  • Demir, Ç. (2008), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 51-65.
  • Güngör, F. S. (2019), “Postmodern Dünyanın Mekân Anlayışında Sanal Mekân”. Journal of Turkish Studies, 14(5), 93–104.
  • Karaca, G. (2015), “Müzenin Kamusallığının Sanat Yoluyla Eleştirisi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(8), 62-74.
  • Konikow, Robert B. (1994), “Exhibition Design 6”. New York: PBCInternational. [Aktaran Demir, Ç. (2009), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 51-65.]
  • Küçükerman, Ö. (2002), “Sergiler, Fuarlar, Standlar ve Yaratıcı Tasarımlar”, Fuar Stand Tasarımı, (s. 9-18) İstanbul: Yapı – Endüstri Merkezi Yayınları. [Aktaran Demir, Ç. (2009), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 51-65.]
  • Liedtka, J. (2011), “Learning To Use Design Thinking Tools For Successful Innovation”, Strategy and Leadership, 39(5), 13–19.
  • Locker, P. (2013), “Stant Tasarımı ve Sergileme” (S. Haskatar Çev.). Literatür Yayınları.
  • Lorenc J., Skolnıck L., Berger C. (2010), “What is Exhibition Design?” Rotovision, Switzerland.
  • Maralcan Gülmen, M. (2020), “Tasarım Tarihi ile Müzecilik Çalışmaları Arasında Etkileşimli Bir Model Önerisi: Su Nesneleri Sergisi Tasarımı”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Meinel, C., Leifer, L. (2011), “Design Thinking Research”. In H. Plattner, C. Meinel, ve L. Leifer (Eds.), “Design Thinking: Understand Improve Apply”, Heidelberg, Germany: Springer.
  • Poth, A., Riel, A. (2020), “Quality Requirements Elicitation by Ideation of Product Quality Risks with Design Thinking”, 2020 IEEE 28th International Requirements Engineering Conference (RE), 238-249.
  • Rowe, P. G. (1987), “Design Thinking”. MIT Press. [Aktaran Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.]
  • Sakama, Namino, Haruka M., Takashi I, (2018). “Creative Systems Analysis of Design Thinking Process”. Collaborative Innovation Networks, 103- 13.
  • Sarıkoç, Z., Ersoy, H. (2022), “Tasarım Odaklı Düşünme Yaklaşımıyla STEM Uygulamaları: SPAM eTwinning Projesi Örneği”, Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 5(2), 98-122.
  • Simon, H. A. (1969), “The Sciences of the Artificial”. In Cambridge, MA: MIT Press. [Aktaran Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.]
  • Şahin, E. (2019), “Tasarım Odaklı Düşünme Yönteminin Benlik Saygısı ve Yaratıcılık ile Bilişsel ve Duygusal Bağlamda İlişkilendirilmesi: Bir Etkinlik Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, Tobb Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Taşçıoğlu, M. (2013), “Bir Görsel İletişim Platformu Olarak Mekân”. İstanbul: Yem Yayınları.
  • Tekdemir, A. (2018), “1851 Londra Sergisi ve Osmanlı Devleti’nin Katılışı”, Akademik İncelemeler Dergisi, 13(1), 291-321.
  • Uçar, M. (2019), “Türkiye’de Müzeciliğin Tarihsel Gelişiminin Kurumsalcı Bakış Açısıyla Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Uralman, H. (2006), “Müzelerin Topluma Ulaşılabilirliğinde Bilgi Yönetimi”, Gazi Üniversitesi ÜNAK Bilimsel İletişim ve Bilgi Yönetimi Sempozyumu, Eylül 12-14, Ankara: 108-120. [Aktaran Boyraz, B. (2013), “Müze Teknolojileri ve Sergileme Farklılıkları”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 39.]
  • Vargün, Ö. (2015), “Sanat Yönetimi ve Küratörlük”, Yıldız Journal of Art and Design, 2(2), 27-51.
  • Velarde, G. (1988), “Designing Exhibition”s. London: The Design Council. [Aktaran Demir, Ç. (2008), “Günümüz Sergileme Tasarımı, Türleri ve Londra'dan Sergileme Tasarımı Örnekleri”, Sanat ve Tasarım Dergisi, 1 (2).]
  • Velarde, G. (1988). “Designing Exhibition”s. London: The Design Council.
  • Visser, W. (2006), “The Cognitive Artifacts of Designing.” Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. [Aktaran Çavuş, Ö. K. (2021), “İçmimarlık Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Belirlenmesi ve Tasarım Düşüncesi Özellikleri ile İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.]
  • Yagou, A, (2003). “Facing the West: Greece in the Great Exhibition of 1851”, Design Issues, 19(4), 82–90.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Görsel İletişim Tasarımı (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Özge Kalyoncu Fırat 0000-0002-0976-7254

İsmail Erim Gülaçtı 0000-0002-6786-479X

Erken Görünüm Tarihi 3 Temmuz 2023
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2023
Kabul Tarihi 7 Mayıs 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kalyoncu Fırat, Ö., & Gülaçtı, İ. E. (2023). Sergileme Tasarımının Tasarım Düşüncesi Süreçleri Bağlamında İncelenmesi. Medeniyet Sanat Dergisi, 9(1), 41-70. https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.1228716

Dergimiz Crossref, SOBIAD, ASOS Index, Index Copernicus, IAD, Academia, ResearchGate ve Google Scholar'da taranmaktadır.  

Creative Commons Lisansı
Bu dergide yayınlanan tüm makaleler  Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.