Ege Tıp Dergisi

Öz

Amaç: Bu çalışma ile gelişmiş bir ilçede sağlıkta sosyoekonomik farklılıkların boyutunun saptanması ve farklı sosyoekonomik düzey göstergelerinin sağlık düzeyi göstergeleri ile ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem ve Gereç: Çankaya İlçesinde yaşayan 25 yaş ve üzeri nüfusu temsil eden bir örneklem seçilerek, yüz yüze görüşme yapılmıştır. Katılımcıların sosyoekonomik düzeyi (SED) gelir, eğitim ve meslek boyutları ile ölçülmüştür. SED meslek boyutu için, Kasnakoğlu-Erdil Mesleki Saygınlık İndeksi ve Treiman Uluslar arası Prestij Skalası kullanılmıştır. Katılımcıların sağlık düzeyinin ölçümü için, MOS SF-36 yaşam kalitesi profili, algılanan sağlık, kronik hastalık sayısı ve kısa dönemli yakınma sayısı kullanılmıştır. Sosyoekonomik gruplar arasındaki sağlık düzeyi farklılıkları; Risk Oranı (RR), Risk Farkı (RD), ve Topluma Atfedilen Risk (göreli ve mutlak olarak %PAR ve PAR) olarak ifade edilmiştir. Bulgular: Çankaya İlçesinde SED grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı sağlık düzeyi farklılıkları bulunmaktadır. “İyiden kötü algılanan sağlık” için farklı eğitim düzeyine sahip gruplar arasında RR =2,28, RD=30,8, %PAR=30,2 ve PAR=10,4 (yüz kişide) bulunmuştur. Sağlık farklılıkları neredeyse bütün SED göstergeleri ile sağlık düzeyi göstergeleri arasındaki ölçümlerde mevcuttur. Eğitim durumu, gelir ve mesleki prestij ölçekleri ile, bu iki ölçeğin kendi aralarındaki ilişkiden daha kuvvetli korelasyona sahiptir. Sonuç: Sosyoekonomik gruplar arasındaki sağlık farklılıkları, ülke düzeyinde ölçülmeli ve takip edilmelidir. Eğitim düzeyi, bütün sağlık araştırmalarında sağlıkta eşitsizlikler konusuna dikkat çekilmesine yarayacak pratik bir SED göstergesi olarak kullanılabilir.