Ege Tıp Dergisi

Öz

Ülkemizdeki yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfuslara göre daha yüksek bir hız ile artış göstermektedir. Yaşlılık oranının artmasıyla birlikte beslenme tarzının önemli olduğu koroner kalp hastalığı, kanser ve serebrovasküler hastalık nedeniyle ölüm oranlarının 65 yaş üzerindeki nüfusta %75 düzeylerine ulaştığı gösterilmiştir. Yaşlılığa bağlı hastalıkların önlenmesinde, geciktirilmesinde ve tedavi edilmesinde, beslenme etkin bir rol oynamaktadır. Yeterli ve dengeli beslenmeyle yaşlıda; mental sağlığın desteklenmesi, fiziksel fonksiyonun sağlanması, kronik hastalık riskinin azaltılması, malnütrisyon ve fonksiyonel yetersizliğin önlenmesi sağlanır. Bazı besin öğelerine yaşlanmayla ihtiyaç artarken, bazıları için azalır. Sağlıklı beslenme, bütün besin gruplarından gerekli vitamin ve mineralleri kapsayan besin öğelerinin maksimum düzeyde alınmasıyla sağlanır. Enerji ihtiyacı; yaş, cinsiyet, vücut kompozisyonu, kilo ve aktivite düzeyi gibi durumlardan etkilenir. Uygun beden ağırlığının kilosu başına 30 kkal olarak enerji ihtiyacının hesaplanması önerilir. Enerjinin; %10-15‘inin proteinlerden sağlanmalı veya kg başına 0.8-1 gram protein verilmeli, %55-60'ı karbonhidratlardan karşılanmalıdır. Ayrıca, günlük karbonhidrat miktarının 130 gramın altında alınmaması önerilir. Günlük enerjinin %25-30'unun yağlardan karşılanması yeterlidir. Yağın bileşimini oluşturan doymuş ve çoklu doymamış yağlar enerjinin %8-10'undan az, tekli doymamış yağlar ise enerjinin %15'i kadar olmalıdır. Yaşlı kişilerde azalmış yiyecek alımı ve besin çeşitliliğinin az olması nedeniyle, mikronutrientlerde yetersizlik görülebilir. Özellikle, koroner arter hastalığı olan yaşlı kişilerde; meyve ve sebzeden zengin, düşük kırmızı et, yüksek oranda tahıl ve baklagil ile birlikte balık içeren Akdeniz diyeti düşük mortalite artışıyla ilişkilidir. Susama duyusunun azalması nedeniyle sıvı miktarına dikkat edilmeli, günde kg başına 30 mL (~2 litre) sıvı alımı sağlanmalıdır.