Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

“Clinical characteristics of inpatients in an addiction clinic: Izmir sample”

Yıl 2023, Cilt: 62 Sayı: 3, 385 - 395, 18.09.2023

Özlem Önen , Enis Sargın Fevzi Burak Kahraman

https://doi.org/10.19161/etd.1360745

Öz

Objective: Substance addiction is an increasing public health problem in children and adolescents. The aim is to increase our knowledge by examining clinical data of inpatients in Child Adolescent Substance Abuse Treatment Center within 2 years.
Materials and Methods: The files of 190 hospitalized patients in Center in 2019-2020 were reviewed retrospectively. Statistical analyzes were obtained using SPSS 20.0 program. Results: There were 95 female, 95 male cases. The mean age of patients was 16.32 ± 1.02 and beginning of substance use was 13.06 ± 1.66. 84.2% of them were not attending school. Average length of stay was 26.13 ± 20.14 days. The rate of substance use in family and multiple substance use was respectively 31.1%, 96.8%. 63.2% of patients lived with their family. The most frequent substances were stimulants (91%), cannabis (88.9%) and alcohol (82.6%). The first substances were cannabis, stimulants, volatiles and alcohol. 41.1% of them were discharged with violation of rules. After discharge; follow-up examinations less than three times a year was 73.2% and relapse in first three months was 36.7%. The frequency of legal investigations, imprisoned, probation, and suicide attempts was respectively 66.8%, 11.1%, 72.6%, 23.2%, 50%. Physical and sexual abuse described was respectively 50% and 27.9%. Suicide attempts were significantly higher in girls than boys. Volatiles was the most frequently used substance in men and those who were hospitalized for the first time.
Conclusion: Substance abuse is one of the important mental health problems in children and adolescents. Findings from clinical studies show that it is important to establish preventive mental health policies.

Anahtar Kelimeler

Substance Addiction Child and Adolescent

Kaynakça

  • Uzbay İT, Yüksel N. Madde kötüye kullanımı ve bağımlılığı. In: Yüksel N (ed). Psikofarmakoloji. Yenilenmiş 2. Baskı. Ankara: Çizgi Tıp Kitabevi; 2003:485-520.
  • Kokkevi A, Richardson C, Florescu S, Kuzman M, Stergar E. Psychosocial correlates of substance use in adolescence: a cross-national study in six European countries. Drug Alcohol Depend 2007;86(1):67-74.
  • Schulden JD, Lopez MF, Compton WM. Clinical implications of drug abuse epidemiology. Psychiatr Clin North Am 2012;35(2):411-23.
  • Akdemir A, Türkçapar H, Kılıç EÖ. Psikiyatri kliniğine başvuran uçucu madde kullanan ergenlerin özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi. 1994;3: 213-86.
  • Trucco EM. A review of psychosocial factors linked to adolescent substance use. Pharmacol Biochem Behav 2020; 196:172969.
  • Heitzeg MM, Hardee JE, Beltz AM. Sex Differences in the Developmental Neuroscience of Adolescent Substance Use Risk. Curr Opin Behav Sci 2018; 23:21-6.
  • Johnston LD, Miech RA, O'Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE, Patrick ME. Monitoring the Future national survey results on drug use: 1975-2017: Overview, key findings on adolescent drug use. ERIC [serial on the Internet] 2018 [cited 4 Sep 2021]. Available from: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED589762.pdf
  • Johnston LD, Miech RA, O’Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE, Patrick ME. Monitoring the Future national survey results on drug use 1975-2019: Overview, key findings on adolescent drug use. ERIC [serial on the Internet] 2020 [cited 4 Sep 2021]. Available from: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED604018.pdf Pumariega AJ, Burakgazi H, Unlu A, Prajapati P, Dalkilic A. Substance abuse: risk factors for Turkish youth. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni - Bulletin of Clinical Psychopharmacology 2014;24(1):5-14.
  • Yuncu Z, Aydin C, Coskunol H, Altintoprak E, Bayram AT. A Sociodemographic Evaluation of Cases Applying to a Child and Adolescent Dependency Centre During a Period of Two Years Attending Ege University Faculty of Science. Journal of Dependence 2006; 7:31-7.
  • espad.org [homepage on the Internet]. The ESPAD Report Alcohol and Other Drug Use Among Students in 35 European Countries [updated November 2004; cited 4 September 2021] Available from: http://www.espad.org/sites/espad.org/files/The_2003_ESPAD_report.pdf
  • espad.org [homepage on the Internet]. The 2011 ESPAD Report: Substance Use Among Students in 36 European Countries [updated May 2012; cited 4 September 2021] Available from: http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ESPAD_Report_FULL_2012_10_29.pdf
  • Erdem G, Eke YC, Ögel K. Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2006;7(3):111-16.
  • United Nations Office on Drugs and Crime. (UNDOC). Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi. Madde Kullanımı Üzerine Ulusal Değerlendirme Çalışması: 6 büyük şehirde elde edilen sonuçlar. Ankara: Türkiye Proje Ofisi. 2004.
  • Akkuş D, Karaca A, Konuk Şener D, Ankaralı H. Lise öğrencileri arasında madde kullanım sıklığı ve etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi 2016;17(4):139-51.
  • Uzun S, Kelleci M. Lise öğrencilerinde madde bağımlılığı: Madde bağımlılığından korunma konusundaki öz yeterlikleri ve ilişkili faktörler. Dusunen Adam Dergisi 2018; 31:356-63.
  • Avcı D, Selçuk KT, Doğan S. Çıraklık eğitimine devam eden ergenlerde madde kullanım sıklığı, öfke düzeyi-öfke ifade tarzı ve bağımlılık şiddeti ilişkisi. Journal of Psychiatric Nursing 2017; 8:1-8.
  • Öztürk YE, Kırlıoğlu M, Kıraç R. Alkol ve madde bağımlılığında risk faktörleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi 2015;18(2):97-118.
  • espad.org [homepage on the Internet]. ESPAD Report 2015: Results from the European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs. Luxembourg: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction [updated 2016; cited 4 September 2021] Available from: http://www.espad.org/sites/espad.org/files/ESPAD_report_2015.pdf
  • Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005;1(47):61-4.
  • Paus T. Mapping brain maturation and cognitive development during adolescence. Trends Cogn Sci 2005;9(2):60-68.
  • Miech RA, Johnston LD, O’Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE, Patrick ME. Monitoring the Future National Survey Results on Drug Use, 1975–2016: Volume I, Secondary School Students. 2017 [cited 4 Sep 2021]. Available from: https://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/139711
  • Lipari RN, Ahrnsbrak RD, Pemberton MR, Porter JD. Risk and Protective Factors and Estimates of Substance Use Initiation: Results from the 2016 National Survey on Drug Use and Health. In: CBHSQ Data Review. Rockville, MD: Substance Abuse and Mental Health Services Administration; 2017:1-32.
  • samhsa.gov [homepage on the Internet]. Center for Behavioral Health Statistics and Quality: 2016 National Survey on Drug Use and Health: Detailed Tables. Substance Abuse and Mental Health Services Administration [updated 2017; cited 4 September 2021] Available from: https://www.samhsa.gov/data/sites/default/files/NSDUH-DetTabs-2016/NSDUH-DetTabs-2016.pdf
  • Karatoprak S, Uzun N. Çocuk ve ergen madde tedavi merkezinde yatarak tedavi gören ergenlerin sosyodemografik ve klinik değerlendirilmesi. Turk J Child Adolesc Ment Health 2020;27(2):110-5.
  • Mutlu EA, Öztürk Sarıkaya Ö. Bir AMATEM kliniğinde tedavi gören hastaların sosyodemografik verilerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi 2019; 22:276-85.
  • Bilaç Ö, Kavurma C, Önder A, Doğan Y, Uzunoğlu G, Ozan E. Bir bölge ruh sağlığı hastanesi çocuk ve ergen yataklı servisinde madde kullanımı nedeniyle yatarak tedavi gören gençleri klinik ve sosyodemografik özellikleri. Klinik Psikiyatri Dergisi 2019; 22:463-71.
  • Şirin H, Uzun ME. Madde kullanım bozukluğu tanısıyla ÇEMATEM’de tedavi gören ergen hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri: Bursa örneklemi. Turk J Child Adolesc Ment Health 2021;28(2):151-58.
  • Pumariega AJ, Kilgus MD, Rodriguez L. Adolescence. In: Ruiz P. (Ed) Lewinsohn’s Textbook on Addictions. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Williams; 2005:1021-37.
  • Akfert KS, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2009; 10:40-7.
  • Andersson HW, Wenaas M, Nordfjærn T. Relapse after inpatient substance use treatment: A prospective cohort study among users of illicit substances. Addictive behav 2019; 90:222-28.
  • Lopes-Rosa R, Kessler FP, Pianca TG. Predictors of early relapse among adolescent crack users. J Addict Dis 2017;36(2):136-43.
  • Schuckit MA. Goals of Treatment. In: Galanter M, Kleber HD (eds). Textbook of Substance Abuse Treatment. Washington D.C.: American Psychiatric Press; 1994:3-10.
  • Bircan S, Erden G. Madde bağımlılığı: aile ile ilgili olası risk faktörleri, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve çocuk yetiştirme stilleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2011;18(3):211-22.
  • Van Santvoort F, Hosman CM, Janssens JM, van Doesum KT, Reupert A, van Loon LM. The impact of various parental mental disorders on children's diagnoses: A systematic review. Clin Child Fam Psychol Rev 2015;18(4):281-99.
  • Dube SR, Felitti VJ, Dong M, Chapman DP, Giles WH, Anda RF. Childhood abuse, neglect, and household dysfunction and the risk of illicit drug use: The adverse childhood experiences study. Pediatrics 2003;111(3):564–72.
  • Caballero MA, Ramos L, González C, Saltijeral MT. Family violence and risk of substance use among Mexican adolescents. Child Abuse Negl 2010;34(8):576-84.
  • Alvarez-Alonso MJ, Jurado-Barba R, Martinez-Martin N. Association between maltreatment and polydrug use among adolescents. Child Abuse Negl 2016; 51:379-89.
  • Moran PB, Vuchinich S, Hall NK. Associations between types of maltreatment and substance use during adolescence. Child Abuse Negl 2004;28(5):565-74.
  • Kraus L, Seitz NN, Piontek D. 'Are The Times A-Changin'? Trends in adolescent substance use in Europe. Addiction 2018;113(7):1317-32.
  • Karaağaç H, Usta ZE, Usta A, Yarmalı MG, Gödekmerdan A. Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM Kliniğinde yatarak tedavi gören hastaların sosyo-demografik özelliklerinin retrospektif analizi. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2017; 30:251-57.
  • Havinga P, Velden C, Gee A, Poel A. Differences in sociodemographic, drug use and health characteristics between never, former and current injecting, problematic hard-drug users in the Netherlands. Harm reduction journal 2014; 11:6.
  • Atlam DH, Kaylı DŞ. Bağımlılıkta riskli bir durum: Suç davranışı. In: Yüncü Z (ed). Ergen Bağımlılığı. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019:11-7.
  • Bennett T, Holloway K, Farrington D. The statistical association between drug misuse and crime: A meta-analysis. Aggression and Violent Behaviour 2008;13(2):107-18.
  • Center for Behavioral Health Statistics and Quality. (2014). National Survey on Drug Use and Health (NSDUH): Summary of Methodological Studies, 1971–2014. Substance Abuse and Mental Health Services Administration, Rockville, MD.
  • Ögel K, Yücel H, Aksoy A. İstanbul’da sokakta yaşayan çocukların özellikleri. Yeniden Bilimsel Araştırma Raporları. İstanbul: Yayın No: 7. 2004.
  • Wang PW, Yen CF. Adolescent substance use behavior and suicidal behavior for boys and girls: a cross-sectional study by latent analysis approach. BMC Psychiatry 2017; 17:392.
  • Simoes C, Matos MG, Batista-Foguet JM. Juvenile delinquency: analysis of risk and protective factors using quantitative and qualitative methods. Cognition, Brain, Behavior. An Interdisciplinary Journal 2008;12(4):389-408.

“Bir ÇEMATEM kliniğinde yatarak tedavi gören hastaların klinik özellikleri: İzmir örneklemi”

Yıl 2023, Cilt: 62 Sayı: 3, 385 - 395, 18.09.2023

Özlem Önen , Enis Sargın Fevzi Burak Kahraman

https://doi.org/10.19161/etd.1360745

Öz

Amaç: Madde bağımlığı çocuk ve ergenlerde giderek artan bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmada amaç, bir Çocuk Ergen Madde Bağımlığı Tedavi Merkezi’nde, 2 yıllık süreçte yatarak tedavi gören çocuk ve ergenlerin klinik verilerini inceleyerek, bu alandaki bilgilerimizi arttırmaktır.
Gereç ve Yöntem: 2019-2020 yıllarında İzmir Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi’nde yatarak tedavi gören hasta dosyaları geriye dönük tarandı. İstatistiksel analizler SPSS 20.0 programı kullanılarak elde edildi.
Bulgular: Toplam 190 olgunun 95’i kız ve 95’i erkekti ve yaş ortalamaları 16,32 ± 1,02; maddeye başlangıç yaş ortalaması 13,06 ± 1,66 idi ve %84,2’si okulu bırakmıştı. Olguların %76,3’ünün ilk kez yatarak tedavi gördüğü, yatış süresi ortalamasının 26,13 ± 20,14 gün olduğu, ailede madde kullanım oranının %31,1 ve olgularda çoklu madde kullanım oranının %96,8 olduğu, %63,2’sinin aile yanında yaşadığı belirlendi. En sık kullanılan maddeler uyarıcılar (%91), kannabis (%88,9) ve alkol (%82,6) idi. İlk kullanılan maddeler ise kannabis, uyarıcılar, uçucular ve alkoldü. Olguların %41,1’i kural ihlali ile taburcu olmuştu. Taburculuk sonrası kontrol muayene sıklığı %73,2 olguda yılda üç kereden azdı. Taburculuk sonrası ilk üç ayda relaps oranı %36,7 idi. Yatarak tedavi öncesi öykülerinde olguların %66,8’inde adli, %11,1’inde cezaevi, %23,2’sinde denetimli serbestlik öyküsü ve %72,6’sında intihar girişimi olduğu belirlendi. Olguların %50’si geçmişte fiziksel istismar, %27,9’u cinsel istismar tanımladı. Kız olgularda erkeklere göre intihar girişimi, fiziksel istismar ve cinsel istismar daha fazla idi. Erkeklerde ve ilk yatışı olanlarda en sık kullanılan madde uçuculardı.
Sonuç: Madde bağımlılığı çocuk ve ergenlerde görülen önemli ruh sağlığı sorunlarından biridir. Klinik çalışmalarda elde edilen bulgular, koruyucu ruh sağlığı politikaları oluşturmanın önemli olacağını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Madde bağımlılık Çocuk ve Ergen

Kaynakça

  • Uzbay İT, Yüksel N. Madde kötüye kullanımı ve bağımlılığı. In: Yüksel N (ed). Psikofarmakoloji. Yenilenmiş 2. Baskı. Ankara: Çizgi Tıp Kitabevi; 2003:485-520.
  • Kokkevi A, Richardson C, Florescu S, Kuzman M, Stergar E. Psychosocial correlates of substance use in adolescence: a cross-national study in six European countries. Drug Alcohol Depend 2007;86(1):67-74.
  • Schulden JD, Lopez MF, Compton WM. Clinical implications of drug abuse epidemiology. Psychiatr Clin North Am 2012;35(2):411-23.
  • Akdemir A, Türkçapar H, Kılıç EÖ. Psikiyatri kliniğine başvuran uçucu madde kullanan ergenlerin özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi. 1994;3: 213-86.
  • Trucco EM. A review of psychosocial factors linked to adolescent substance use. Pharmacol Biochem Behav 2020; 196:172969.
  • Heitzeg MM, Hardee JE, Beltz AM. Sex Differences in the Developmental Neuroscience of Adolescent Substance Use Risk. Curr Opin Behav Sci 2018; 23:21-6.
  • Johnston LD, Miech RA, O'Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE, Patrick ME. Monitoring the Future national survey results on drug use: 1975-2017: Overview, key findings on adolescent drug use. ERIC [serial on the Internet] 2018 [cited 4 Sep 2021]. Available from: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED589762.pdf
  • Johnston LD, Miech RA, O’Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE, Patrick ME. Monitoring the Future national survey results on drug use 1975-2019: Overview, key findings on adolescent drug use. ERIC [serial on the Internet] 2020 [cited 4 Sep 2021]. Available from: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED604018.pdf Pumariega AJ, Burakgazi H, Unlu A, Prajapati P, Dalkilic A. Substance abuse: risk factors for Turkish youth. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni - Bulletin of Clinical Psychopharmacology 2014;24(1):5-14.
  • Yuncu Z, Aydin C, Coskunol H, Altintoprak E, Bayram AT. A Sociodemographic Evaluation of Cases Applying to a Child and Adolescent Dependency Centre During a Period of Two Years Attending Ege University Faculty of Science. Journal of Dependence 2006; 7:31-7.
  • espad.org [homepage on the Internet]. The ESPAD Report Alcohol and Other Drug Use Among Students in 35 European Countries [updated November 2004; cited 4 September 2021] Available from: http://www.espad.org/sites/espad.org/files/The_2003_ESPAD_report.pdf
  • espad.org [homepage on the Internet]. The 2011 ESPAD Report: Substance Use Among Students in 36 European Countries [updated May 2012; cited 4 September 2021] Available from: http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ESPAD_Report_FULL_2012_10_29.pdf
  • Erdem G, Eke YC, Ögel K. Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2006;7(3):111-16.
  • United Nations Office on Drugs and Crime. (UNDOC). Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi. Madde Kullanımı Üzerine Ulusal Değerlendirme Çalışması: 6 büyük şehirde elde edilen sonuçlar. Ankara: Türkiye Proje Ofisi. 2004.
  • Akkuş D, Karaca A, Konuk Şener D, Ankaralı H. Lise öğrencileri arasında madde kullanım sıklığı ve etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi 2016;17(4):139-51.
  • Uzun S, Kelleci M. Lise öğrencilerinde madde bağımlılığı: Madde bağımlılığından korunma konusundaki öz yeterlikleri ve ilişkili faktörler. Dusunen Adam Dergisi 2018; 31:356-63.
  • Avcı D, Selçuk KT, Doğan S. Çıraklık eğitimine devam eden ergenlerde madde kullanım sıklığı, öfke düzeyi-öfke ifade tarzı ve bağımlılık şiddeti ilişkisi. Journal of Psychiatric Nursing 2017; 8:1-8.
  • Öztürk YE, Kırlıoğlu M, Kıraç R. Alkol ve madde bağımlılığında risk faktörleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi 2015;18(2):97-118.
  • espad.org [homepage on the Internet]. ESPAD Report 2015: Results from the European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs. Luxembourg: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction [updated 2016; cited 4 September 2021] Available from: http://www.espad.org/sites/espad.org/files/ESPAD_report_2015.pdf
  • Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005;1(47):61-4.
  • Paus T. Mapping brain maturation and cognitive development during adolescence. Trends Cogn Sci 2005;9(2):60-68.
  • Miech RA, Johnston LD, O’Malley PM, Bachman JG, Schulenberg JE, Patrick ME. Monitoring the Future National Survey Results on Drug Use, 1975–2016: Volume I, Secondary School Students. 2017 [cited 4 Sep 2021]. Available from: https://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/139711
  • Lipari RN, Ahrnsbrak RD, Pemberton MR, Porter JD. Risk and Protective Factors and Estimates of Substance Use Initiation: Results from the 2016 National Survey on Drug Use and Health. In: CBHSQ Data Review. Rockville, MD: Substance Abuse and Mental Health Services Administration; 2017:1-32.
  • samhsa.gov [homepage on the Internet]. Center for Behavioral Health Statistics and Quality: 2016 National Survey on Drug Use and Health: Detailed Tables. Substance Abuse and Mental Health Services Administration [updated 2017; cited 4 September 2021] Available from: https://www.samhsa.gov/data/sites/default/files/NSDUH-DetTabs-2016/NSDUH-DetTabs-2016.pdf
  • Karatoprak S, Uzun N. Çocuk ve ergen madde tedavi merkezinde yatarak tedavi gören ergenlerin sosyodemografik ve klinik değerlendirilmesi. Turk J Child Adolesc Ment Health 2020;27(2):110-5.
  • Mutlu EA, Öztürk Sarıkaya Ö. Bir AMATEM kliniğinde tedavi gören hastaların sosyodemografik verilerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi 2019; 22:276-85.
  • Bilaç Ö, Kavurma C, Önder A, Doğan Y, Uzunoğlu G, Ozan E. Bir bölge ruh sağlığı hastanesi çocuk ve ergen yataklı servisinde madde kullanımı nedeniyle yatarak tedavi gören gençleri klinik ve sosyodemografik özellikleri. Klinik Psikiyatri Dergisi 2019; 22:463-71.
  • Şirin H, Uzun ME. Madde kullanım bozukluğu tanısıyla ÇEMATEM’de tedavi gören ergen hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri: Bursa örneklemi. Turk J Child Adolesc Ment Health 2021;28(2):151-58.
  • Pumariega AJ, Kilgus MD, Rodriguez L. Adolescence. In: Ruiz P. (Ed) Lewinsohn’s Textbook on Addictions. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Williams; 2005:1021-37.
  • Akfert KS, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2009; 10:40-7.
  • Andersson HW, Wenaas M, Nordfjærn T. Relapse after inpatient substance use treatment: A prospective cohort study among users of illicit substances. Addictive behav 2019; 90:222-28.
  • Lopes-Rosa R, Kessler FP, Pianca TG. Predictors of early relapse among adolescent crack users. J Addict Dis 2017;36(2):136-43.
  • Schuckit MA. Goals of Treatment. In: Galanter M, Kleber HD (eds). Textbook of Substance Abuse Treatment. Washington D.C.: American Psychiatric Press; 1994:3-10.
  • Bircan S, Erden G. Madde bağımlılığı: aile ile ilgili olası risk faktörleri, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve çocuk yetiştirme stilleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2011;18(3):211-22.
  • Van Santvoort F, Hosman CM, Janssens JM, van Doesum KT, Reupert A, van Loon LM. The impact of various parental mental disorders on children's diagnoses: A systematic review. Clin Child Fam Psychol Rev 2015;18(4):281-99.
  • Dube SR, Felitti VJ, Dong M, Chapman DP, Giles WH, Anda RF. Childhood abuse, neglect, and household dysfunction and the risk of illicit drug use: The adverse childhood experiences study. Pediatrics 2003;111(3):564–72.
  • Caballero MA, Ramos L, González C, Saltijeral MT. Family violence and risk of substance use among Mexican adolescents. Child Abuse Negl 2010;34(8):576-84.
  • Alvarez-Alonso MJ, Jurado-Barba R, Martinez-Martin N. Association between maltreatment and polydrug use among adolescents. Child Abuse Negl 2016; 51:379-89.
  • Moran PB, Vuchinich S, Hall NK. Associations between types of maltreatment and substance use during adolescence. Child Abuse Negl 2004;28(5):565-74.
  • Kraus L, Seitz NN, Piontek D. 'Are The Times A-Changin'? Trends in adolescent substance use in Europe. Addiction 2018;113(7):1317-32.
  • Karaağaç H, Usta ZE, Usta A, Yarmalı MG, Gödekmerdan A. Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM Kliniğinde yatarak tedavi gören hastaların sosyo-demografik özelliklerinin retrospektif analizi. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2017; 30:251-57.
  • Havinga P, Velden C, Gee A, Poel A. Differences in sociodemographic, drug use and health characteristics between never, former and current injecting, problematic hard-drug users in the Netherlands. Harm reduction journal 2014; 11:6.
  • Atlam DH, Kaylı DŞ. Bağımlılıkta riskli bir durum: Suç davranışı. In: Yüncü Z (ed). Ergen Bağımlılığı. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019:11-7.
  • Bennett T, Holloway K, Farrington D. The statistical association between drug misuse and crime: A meta-analysis. Aggression and Violent Behaviour 2008;13(2):107-18.
  • Center for Behavioral Health Statistics and Quality. (2014). National Survey on Drug Use and Health (NSDUH): Summary of Methodological Studies, 1971–2014. Substance Abuse and Mental Health Services Administration, Rockville, MD.
  • Ögel K, Yücel H, Aksoy A. İstanbul’da sokakta yaşayan çocukların özellikleri. Yeniden Bilimsel Araştırma Raporları. İstanbul: Yayın No: 7. 2004.
  • Wang PW, Yen CF. Adolescent substance use behavior and suicidal behavior for boys and girls: a cross-sectional study by latent analysis approach. BMC Psychiatry 2017; 17:392.
  • Simoes C, Matos MG, Batista-Foguet JM. Juvenile delinquency: analysis of risk and protective factors using quantitative and qualitative methods. Cognition, Brain, Behavior. An Interdisciplinary Journal 2008;12(4):389-408.
Toplam 47 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Özlem Önen 0000-0002-3633-741X

Enis Sargın 0000-0003-1679-301X

Fevzi Burak Kahraman 0000-0002-6126-7425

Yayımlanma Tarihi 18 Eylül 2023
Gönderilme Tarihi 15 Temmuz 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 62 Sayı: 3

Kaynak Göster

Vancouver Önen Ö, Sargın E, Kahraman FB. “Bir ÇEMATEM kliniğinde yatarak tedavi gören hastaların klinik özellikleri: İzmir örneklemi”. ETD. 2023;62(3):385-9.
 Kapak Resmi İndir

1724617243172472652917240      26515    

 26507    26508 26517265142651826513

2652026519