Hipertansif kişilerin hipertansiyon konusundaki tutum ve davranışları

Ebru Ergün Arslantaş; Nergiz Sevinç; Fevziye Çetinkaya; Osman Günay; Mualla Aykut

doi:10.19161/etd.659955

Araştırma Makalesi

Attitudes and practices of hypertensive patients on hypertension

Yıl 2019, Cilt: 58 Sayı: 4, 319 - 329, 30.12.2019

Ebru Ergün Arslantaş , Nergiz Sevinç Fevziye Çetinkaya Osman Günay Mualla Aykut

https://doi.org/10.19161/etd.659955

Cited By: 5

Öz

Aim: Hypertension is a common disease all over the world and awareness is low in hypertensive patients. For this reason, it is necessary to check for appropriate behaviour that affects the health of the patients. The study was conducted to determine the attitudes and behaviours of adults with hypertension to control their illness and the factors that affect them.
Materials and Methods: This cross-sectional research was carried out in four family health centres in Kocasinan, Melikgazi, Talas and Hacılar districts of Kayseri. A total of 525 people 18 years of age and over were admitted to the study who had previously been diagnosed with hypertension and who was admitted to family health centres for any reason.
Results: It was determined that, 80.8% of the study group use regular medication and 62.9% have regular physician control. Of the participants, 27.6% were using cigarette and 9.3% alcohol and 36.8% stated that they apply to the physician when their blood pressure increase and 63.2% stated that they take foods and drinks which they believe decreasing blood pressure. It was established that, 41.1% of the participants have regular physical activity and 70.5% restrict salt consumption. According to the BMI, 7.0% of men and 16.1% of women were obese. Conclusion: Hypertension awareness in the study group is not at the desired level. It has been determined that attitudes and practices of the patients are inadequate. Hypertensive patients should be encouraged to participate in regular training programs on hypertension to ensure compliance with treatment, to be directed to regular physician control.

Anahtar Kelimeler

Hypertension control, hypertension treatment, attitude and behaviour.

Kaynakça

Who.int (homepage on the Internet) Global Atlas on Cardiovascular Disease Prevention and Control 2011 (cited March 2017). Available from: www.who.int.
Who.int (homepage on the Internet) Global Status Report on Noncommunicable Diseases 2014 (cited March 2017). Available from: www.who.int.
Tuik.gov (İnternet ana sayfa) Türkiye İstatistik Kurumu, Ölüm Nedeni İstatistikleri 2015 (Güncelleme:24 Mart 2016, Erişim tarihi: Mart 2017). Erişim: www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=21526.
Onat A, Karakoyun S, Akbaş T, ve ark. TEKHARF 2014 taraması ve Türkiye‟de coğrafi bölgelere göre ölüm oranı ile koroner hastalık insidansı. Turk Kardiyol Dern Ars 2015; 43 (4): 326–32.
Turkhipertansiyon.org (İnternet ana sayfa) Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği Prevalans çalışması PatenT2 (Erişim tarihi Mart 2017).Erişim: www.turkhipertansiyon.org/prevelanscalismasi.php.
Metsend.org (internet ana sayfa) Metabolik Sendrom Araştırma Grubu. METSAR sonuçları.(Erişim tarihi: Eylül 2018). Erişim: http://www.metsend.org/pdf/Metsar-metsend.pdf.
Erdine S. How well is hypertension controlled in Europe? J Hypertens 2000;18 (9): 1348-9.
Bilir N, Çöl M, Kumbasar D ve ark. Birinci Basamakta Kronik Hastalıklar Kontrol Programı /Hipertansiyon. Ankara: Onur Matbaacılık Ltd. Şti; 2003: 21-35.
Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. F Ü Sağ Bil Tıp Derg 2008; 3 (7): 90-105.
Arıcı M, Birdane A, Güler K ve ark. Türk hipertansiyon uzlaşı raporu. Turk Kardiyol Dern Ars 2015; 43 (4): 402-9.
Öksüz E. Hipertansiyonda klinik değerlendirme ve ilaç dışı tedavi. STED 2004;13 (3):99-104.
Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K,et al. The Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2013; 34 (28): 2159-219.
Temd.org (İnternet anasayfa) Obezite Tanı ve Tedavi Klavuzu. (Erişim tarihi:Temmuz 2018) Erişim: www.temd.org.tr
He J, Muntner P, Chen J, et al. Factors Associated with hypertension control in the general population of the United States. Arch Intern Med 2002; 162 (9): 1051-8.
Aydemir Ö. Sağlıkta yaşam kalitesinin klinik uygulamalarda kullanımı. Sağlıkta Birikim 2006; 1: 9-13.
Wee HL, Cheung YB, Li SC, Fong KY, Thumboo J. The impact of diabetes mellitus and other chronic medical conditions on health-related quality of life: is the whole greater than the sum of its parts? HQLO 2005; 3 (1): 2.
Şaşmaz CT, Buğdaycı R, Tezcan H, Kurt A Ö. Mersin İlinde 65 yaş ve üzerinde hipertansiyon farkında olma, tedavi alma ve kontrol durumu: 14 Sağlık Ocağı Bölgesinde 1143 kişiyi kapsayan bir prevalans çalışması. Diyarbakır: 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı;(Eylül 2002): 627-9.
Solmaz T. Evde Yaşayan 65 Yaş ve Üzeri Yaşlı Bireylerin İlaç Kullanımı ve Kendi Kendine İlaç Kullanım Yetisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi 2008: 58-64.
Arpacı F, Açıkel CH, Şimşek I. Ankara‟da yaşayan bir grup yaşlının ilaç kullanım tutumları. TAF Prev Med Bull 2008; 7 (6): 515-22. Cilt 58 Sayı 4, Aralık 2019 / Volume 58 Issue 4, December 2019 329
Akkuş Y, Karatay G. Kars‟ta 60 yaş üstü bireylerin ilaç kullanım bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi. TÜBAV Bilim 2011; 4 (3): 214-20.
Okonofua EC, Cutler NE, Lackland DT, Egan BM. Ethnic differences in older Americans: Awareness, knowledge, and beliefs about hypertension. Am J Hypertens 2005;18(7):972-9.
Jennings GL. Exercise, blood pressure: Walk, run or swim? J Hypertens 1997; 15 (6): 567–9.
Aypak C, Önder Ö, Dicle M, Yıkılkan H, Tekin H, Görpelioğlu S. Hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumları ve kan basıncı kontrollerinin değerlendirilmesi. Cukurova Med J 2013; 38 (2): 224–32.
Rossi A, Dikareva A, Bacon SL, Daskalopoulou SS. The impact of physical activity on mortality in patients with high blood pressure: a systematic review. J Hypertens 2012; 30 (7): 1277–88.
Özdemir L, Sümer H, Koçoğlu G, Polat H. Prevalence of hypertension and affecting factors among women at the age of 30 years and over living in the region of Sivas Emek Health House. Cumhuriyet Med J 2001; 23 (1): 9-14.
Filiz Z, Çemrek F. Tüketici Memnuniyeti Analizi ve Gıda (Fast-Food) Sektöründe Bir Uygulama. DEÜ SBE Dergisi 2008; 10 (1): 59–84.
Tayfun A, Tokmak C. Tüketicilerin Türk Usulü Fast Food İşletmelerini Tercih Etme Sebepleri Üzerine Bir Araştırma.Esosder2007;6(22),169-83. (Erişim tarihi: Eylül 2018). Erişim: http://dergipark.gov.tr/esosder/issue/6136/82301
Çöl M, Özdemir O, Ocaktan ME. Park Sağlık Ocağı bölgesindeki 35 yaş üstü hipertansiflerde tedavi-kontrol durumları ve davranışsal faktörler. AnkMedJ 2006; 59: 144-50.
Tokem Y, Taşçı E, Yılmaz M. Hipertansiyon tanısı olan bireylerin evde hastalık yönetimlerinin incelenmesi. Turk J Card Nur 2013; 4 (5): 30-40.
Oliveria SA, Chen RS, McCarthy BD, et al. Hypertension knowledge, awareness, and attitudes in a hypertensive population. J Gen Intern Med 2005; 20: 219–25.
Kjeldsen SE. Guidelines Committee: 2003 European Society of Cardiology Guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertens 2003; 21 (6): 1011-53.
Efe D, Kılıç Akça N, Kiper S, Aydın G, Gümüş K. Hipertansiyonu olan bireylerin kan basıncını düşürmeye yönelik kullandıkları destekleyici yöntemler. Spatula DD 2012; 2 (4): 207-12.
Adibelli Z, Dilek M, Akpolat T. Lemon juice as an alternative therapy in hypertension in Turkey. Int J Cardiol 2009 Jun 26; 135 (2): 58-9.
Biçen C, Elver Ö, Erdem E ve ark. Hipertansiyon hastalarında bitkisel ürün kullanımı. J Exp Clin Med 2012; 29 (2): 109-12.

Hipertansif kişilerin hipertansiyon konusundaki tutum ve davranışları

Yıl 2019, Cilt: 58 Sayı: 4, 319 - 329, 30.12.2019

Ebru Ergün Arslantaş , Nergiz Sevinç Fevziye Çetinkaya Osman Günay Mualla Aykut

https://doi.org/10.19161/etd.659955

Cited By: 5

Öz

Amaç: Hipertansiyon tüm dünyada sık görülen bir hastalıktır ve hipertansif hastalarda farkındalık oranı düşüktür. Bu nedenle hastaların sağlığını etkileyen uygun davranışları kontrol etmesi gerekmektedir. İdeal vücut ağırlığı, hareketli yaşam, tuz ve doymuş yağlardan fakir diyetle beslenme, sigara ve alkol kullanmama ve stresten uzak durma önerilmektedir. Bu araştırma hipertansiyon tanısı almış erişkin kişilerin hastalıklarının kontrolü ile ilgili tutum ve davranışları ile bunları etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel araştırma Kayseri ili Kocasinan, Melikgazi, Talas ve Hacılar ilçelerine bağlı 4 ayrı Aile Sağlığı Merkezi‟nde yürütülmüştür. Daha önce hipertansiyon tanısı almış ve aile sağlığı merkezlerine herhangi bir nedenle başvuranlardan araştırmaya katılmayı kabul eden, 18 yaş ve üzeri 525 kişi araştırma kapsamına alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, hastaların sosyodemografik özellikleri ve hipertansiyonla ilgili tutum ve davranışları ile ilgili 37 sorudan oluşan anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Ki-Kare testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma grubunda, düzenli ilaç kullandığını belirtenlerin oranı %80,8, düzenli doktor kontrolü yaptıranların oranı %62,9 bulunmuştur. Katılımcıların %27,6‟sı sigara, %9,3‟ü alkol kullanmaktadır, %36,8‟i tansiyonları yükseldiğinde hekime başvurduğunu, % 63,2‟si tansiyonu düşürdüğüne inandığı yiyecek ve içecek aldığını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların % 41,1‟i düzenli fiziksel aktivite yapmakta olup, %70,5‟i yemeklerinde tuz kısıtlaması yapmaktadır. BKI değerlerine göre, erkeklerin %7,0„si kadınların %16,1‟i obez olarak değerlendirilmiştir.
Sonuç: Araştırma grubunda, hipertansiyon farkındalığı istenilen düzeyde değildir. Hastaların hipertansiyondan korunma önlemleri hakkında tutum ve davranışlarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumunu sağlamak için hipertansiyon konusunda bilgilendirilmesi, düzenli doktor kontrolü ve ilaç kullanımı konusunda yönlendirilmesi, evde kan basıncı ölçümünün öğretilmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler

Hipertansiyon kontrolü, hipertansiyon tedavisi, tutum ve davranış

Kaynakça

Who.int (homepage on the Internet) Global Atlas on Cardiovascular Disease Prevention and Control 2011 (cited March 2017). Available from: www.who.int.
Who.int (homepage on the Internet) Global Status Report on Noncommunicable Diseases 2014 (cited March 2017). Available from: www.who.int.
Tuik.gov (İnternet ana sayfa) Türkiye İstatistik Kurumu, Ölüm Nedeni İstatistikleri 2015 (Güncelleme:24 Mart 2016, Erişim tarihi: Mart 2017). Erişim: www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=21526.
Onat A, Karakoyun S, Akbaş T, ve ark. TEKHARF 2014 taraması ve Türkiye‟de coğrafi bölgelere göre ölüm oranı ile koroner hastalık insidansı. Turk Kardiyol Dern Ars 2015; 43 (4): 326–32.
Turkhipertansiyon.org (İnternet ana sayfa) Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği Prevalans çalışması PatenT2 (Erişim tarihi Mart 2017).Erişim: www.turkhipertansiyon.org/prevelanscalismasi.php.
Metsend.org (internet ana sayfa) Metabolik Sendrom Araştırma Grubu. METSAR sonuçları.(Erişim tarihi: Eylül 2018). Erişim: http://www.metsend.org/pdf/Metsar-metsend.pdf.
Erdine S. How well is hypertension controlled in Europe? J Hypertens 2000;18 (9): 1348-9.
Bilir N, Çöl M, Kumbasar D ve ark. Birinci Basamakta Kronik Hastalıklar Kontrol Programı /Hipertansiyon. Ankara: Onur Matbaacılık Ltd. Şti; 2003: 21-35.
Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. F Ü Sağ Bil Tıp Derg 2008; 3 (7): 90-105.
Arıcı M, Birdane A, Güler K ve ark. Türk hipertansiyon uzlaşı raporu. Turk Kardiyol Dern Ars 2015; 43 (4): 402-9.
Öksüz E. Hipertansiyonda klinik değerlendirme ve ilaç dışı tedavi. STED 2004;13 (3):99-104.
Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K,et al. The Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2013; 34 (28): 2159-219.
Temd.org (İnternet anasayfa) Obezite Tanı ve Tedavi Klavuzu. (Erişim tarihi:Temmuz 2018) Erişim: www.temd.org.tr
He J, Muntner P, Chen J, et al. Factors Associated with hypertension control in the general population of the United States. Arch Intern Med 2002; 162 (9): 1051-8.
Aydemir Ö. Sağlıkta yaşam kalitesinin klinik uygulamalarda kullanımı. Sağlıkta Birikim 2006; 1: 9-13.
Wee HL, Cheung YB, Li SC, Fong KY, Thumboo J. The impact of diabetes mellitus and other chronic medical conditions on health-related quality of life: is the whole greater than the sum of its parts? HQLO 2005; 3 (1): 2.
Şaşmaz CT, Buğdaycı R, Tezcan H, Kurt A Ö. Mersin İlinde 65 yaş ve üzerinde hipertansiyon farkında olma, tedavi alma ve kontrol durumu: 14 Sağlık Ocağı Bölgesinde 1143 kişiyi kapsayan bir prevalans çalışması. Diyarbakır: 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı;(Eylül 2002): 627-9.
Solmaz T. Evde Yaşayan 65 Yaş ve Üzeri Yaşlı Bireylerin İlaç Kullanımı ve Kendi Kendine İlaç Kullanım Yetisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi 2008: 58-64.
Arpacı F, Açıkel CH, Şimşek I. Ankara‟da yaşayan bir grup yaşlının ilaç kullanım tutumları. TAF Prev Med Bull 2008; 7 (6): 515-22. Cilt 58 Sayı 4, Aralık 2019 / Volume 58 Issue 4, December 2019 329
Akkuş Y, Karatay G. Kars‟ta 60 yaş üstü bireylerin ilaç kullanım bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi. TÜBAV Bilim 2011; 4 (3): 214-20.
Okonofua EC, Cutler NE, Lackland DT, Egan BM. Ethnic differences in older Americans: Awareness, knowledge, and beliefs about hypertension. Am J Hypertens 2005;18(7):972-9.
Jennings GL. Exercise, blood pressure: Walk, run or swim? J Hypertens 1997; 15 (6): 567–9.
Aypak C, Önder Ö, Dicle M, Yıkılkan H, Tekin H, Görpelioğlu S. Hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumları ve kan basıncı kontrollerinin değerlendirilmesi. Cukurova Med J 2013; 38 (2): 224–32.
Rossi A, Dikareva A, Bacon SL, Daskalopoulou SS. The impact of physical activity on mortality in patients with high blood pressure: a systematic review. J Hypertens 2012; 30 (7): 1277–88.
Özdemir L, Sümer H, Koçoğlu G, Polat H. Prevalence of hypertension and affecting factors among women at the age of 30 years and over living in the region of Sivas Emek Health House. Cumhuriyet Med J 2001; 23 (1): 9-14.
Filiz Z, Çemrek F. Tüketici Memnuniyeti Analizi ve Gıda (Fast-Food) Sektöründe Bir Uygulama. DEÜ SBE Dergisi 2008; 10 (1): 59–84.
Tayfun A, Tokmak C. Tüketicilerin Türk Usulü Fast Food İşletmelerini Tercih Etme Sebepleri Üzerine Bir Araştırma.Esosder2007;6(22),169-83. (Erişim tarihi: Eylül 2018). Erişim: http://dergipark.gov.tr/esosder/issue/6136/82301
Çöl M, Özdemir O, Ocaktan ME. Park Sağlık Ocağı bölgesindeki 35 yaş üstü hipertansiflerde tedavi-kontrol durumları ve davranışsal faktörler. AnkMedJ 2006; 59: 144-50.
Tokem Y, Taşçı E, Yılmaz M. Hipertansiyon tanısı olan bireylerin evde hastalık yönetimlerinin incelenmesi. Turk J Card Nur 2013; 4 (5): 30-40.
Oliveria SA, Chen RS, McCarthy BD, et al. Hypertension knowledge, awareness, and attitudes in a hypertensive population. J Gen Intern Med 2005; 20: 219–25.
Kjeldsen SE. Guidelines Committee: 2003 European Society of Cardiology Guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertens 2003; 21 (6): 1011-53.
Efe D, Kılıç Akça N, Kiper S, Aydın G, Gümüş K. Hipertansiyonu olan bireylerin kan basıncını düşürmeye yönelik kullandıkları destekleyici yöntemler. Spatula DD 2012; 2 (4): 207-12.
Adibelli Z, Dilek M, Akpolat T. Lemon juice as an alternative therapy in hypertension in Turkey. Int J Cardiol 2009 Jun 26; 135 (2): 58-9.
Biçen C, Elver Ö, Erdem E ve ark. Hipertansiyon hastalarında bitkisel ürün kullanımı. J Exp Clin Med 2012; 29 (2): 109-12.

Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm	Araştırma Makaleleri
Yazarlar	Ebru Ergün Arslantaş 0000-0002-9368-7934 Nergiz Sevinç 0000-0002-0257-4900 Fevziye Çetinkaya 0000-0001-5590-7011 Osman Günay 0000-0001-7131-2253 Mualla Aykut 0000-0002-9308-0454
Yayımlanma Tarihi	30 Aralık 2019
Gönderilme Tarihi	5 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019Cilt: 58 Sayı: 4

Kaynak Göster

Vancouver	Ergün Arslantaş E, Sevinç N, Çetinkaya F, Günay O, Aykut M. Hipertansif kişilerin hipertansiyon konusundaki tutum ve davranışları. ETD. 2019;58(4):319-2.