Okul çağındaki çocuklarda vitamin B12, folat ve demir eksikliği prevalansının değerlendirilmesi

Melike Kefeli; Zühal Örnek; Hakan Kardeş; Coşkun Ekemen

doi:10.19161/etd.990650

Araştırma Makalesi

Okul çağındaki çocuklarda vitamin B12, folat ve demir eksikliği prevalansının değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 60 Sayı: 3, 244 - 251, 13.09.2021

Melike Kefeli Zühal Örnek Hakan Kardeş Coşkun Ekemen

https://doi.org/10.19161/etd.990650

Cited By: 2

Öz

Amaç: Demir, vitamin B12 ve folat eksikliği tüm dünyada özellikle çocuklarda sık görülen mikrobesin eksikliklerindendir. Demir, vitamin B12 ve folat birçok enzimin yapısına girerek vücut metabolizması, hücre bölünme ve farklılaşması, immun sistemin düzenlenmesi, kemik gelişimi, algılama ve zekâ fonksiyonunda rol oynamaktadır. Çalışmada, çocuklarda serum demir, vitamin B12 ve folat eksikliği prevalansını araştırdık.
Gereç ve Yöntem: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Çocuk Polikliniği’ne başvuran 6-14 yaş arası toplam 392 çocukta serum demir düzeyi, demir bağlama kapasitesi, ferritin, vitamin B12, folat düzeyi ve tam kan sayımı çalışıldı. Sosyoekonomik düzey, beslenme şekli, fiziksel gelişimi, eğitim düzeyi gibi çeşitli parametreleri içeren anket düzenlendi.
Bulgular: Çalışmamız 223 kız, 169 erkek toplam 392 çocukla yapıldı. Olguların %60,5’inde demir eksikliği (DE), %33,4’ünde vitamin B12 eksikliği, %7,6’sında folat eksikliği ve yetersizliği saptandı. Olgular 6-10 yaş (n=211) ve 11-14 yaş (n=181) olarak iki grupta incelendiğinde vitamin B12 eksikliğinin görülme sıklığında adölesanlarda istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,001). DE olan olguların %10,2’sinde folat yetersizliği ve eksikliği saptanırken, DE olmayanlarda folat yetersizliği ve eksikliği %3,9 oranında bulundu. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı idi (p=0,037).
Sonuç: Nutrisyonel eksikliklerin her zaman klinik yakınmaları olmayabilir. Çalışmamızda çocuklarda bu eksikliklerin yaygın olduğunu gördük. Amaç klinik bulgular ortaya çıkmadan eksiklikleri saptamak olmalıdır

Anahtar Kelimeler

Demir, vitamin B12, folat, eksiklik

Kaynakça

World Health Organization. Guidelines on food fortification with micronutrients. World Health Report. 2006; 43-8.
Cairo RCA, Silva LR, Bustani NC, Marques CDF. Iron deficiency anemia in adolescents; a literature review. Nutr Hosp. 2014; 29 (6): 1240-9.
Bjorke- Monsen AL, Ueland PM. Cobalamin status in children Journal of Inherit Metabolic Disease. 2011; 34 (1): 111–9.
Carmel R, Watkins D, Rosenblatt DS. Megaloblastic anemias. In: Nathan and Oski’s Hematology and Oncology of Infancy and Childhood, 8th ed. Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015; 308-43.
Coşkun T. B12 Vitamini. Katkı Pediatri Dergisi. 2003; 25 (2):419-33.
Sachdev H, Gera T, Nestel P. Effect of iron supplementation on mental and motor development in children: systematic review of randomised controlled trials. Public Health Nutr. 2005; 8 (2): 117–32.
Grantham-McGregor S, Ani C. A review of studies on the effect of iron deficiency on cognitive development in children. J Nutr. 2001; 131 (2S-2): 649-68.
Avşar AF, Kaya S, Kaya B. Türkiye’de folik asit prekonsepsiyonel olarak kullanılmalı mıdır? Ankara Medical Journal. 2012; 12 (4): 188-94.
Kirke PN, Molloy AM, Daly LE, Burke H, Weir DG, Scott JM. Maternal plasma folate and vitamin B12 are independent risk factors for neural tube defects. Q J Med. 1993; 86 (11): 703-8.
Adams JF, Ross SK, Mervyn L, Boddy K, King P. Absorption of cyanocobalamin, coenzyme B12, methylcobalamin, and hydroxocobalamin at different dose levels. Scand J Gastroenterol. 1971; 6 (3): 249-52.
Lanzkowsky P. Iron-deficiency anemia. In: Lanzkowsky P (eds). Lanzkowsky's Manual of Pediatric Hematology and Oncology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 69-83.
Lanzkowsky P. Megaloblastic Anemia. In: Lanzkowsky P, Jeffrey M. Lipton JM, Fish JD et al. (eds). Lanzkowsky's Manual of Pediatric Hematology and Oncology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 84-101.
Antony AC. Megaloblastic anemias. In: Hoffman R, Benz EJ, Shattil SJ, et al. (eds). Hematology: Basic principles and practice. 4th ed. New York: Churchill Livingstone; 2005: 514-45.
WHO/UNICEF/UNU. Archived:Iron Deficiency Anemia Assessment, Prevention, and Control. Geneva: World Health Organization; 2001.
Özdemir N. Çocuklarda tanıdan tedaviye demir eksikliği anemisi. Türk Ped Arş. 2015; 50: 11-9.
Kılınç M, Yüregir GT, Ekerbiçer H. Anaemia and iron-deficiency anaemia in south-east Anatolia. Eur J Haematol. 2002; 69 (5-6): 280-3.
Kılıçbay F. Bursa İlinde 1-16 yaş çocuklarda demir eksikliği, demir eksikliği anemisi ve çinko eksikliği prevelansı (Tez)/ Uludağ Üniversitesi/Tıp fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 2004.
Ürk V, Onağ A, Çiftdoğan DY, Özyurt BC, Gülen H. Manisa Yöresinde İlköğretim Çocuklarında Demir Eksikliği Anemisi Prevalansı. Ege Pediatri Bülteni. 2007; 14 (2): 79-86.
Güngör O. Samsun ilinde 7-14 yaş arası çocuklarda demir eksikliği anemisi prevalansı (Tez)/ Ondokuz Mayıs Üniversitesi/Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. 2007
Koç A, Kösecik M, Vural H, Erel O, Ataş A, Tatli MM. The frequency and etiology of anemia among children 6-16 years of age in the southeast region of Turkey. Turk J Pediatr. 2000; 42 (2): 91-5.
Yavuz T, Korkut S, Yavuz O, Kocabay K. Batı Karadeniz Bölgesinde Adolesanlarda anemi ve Demir Eksikliği Anemisi Prevalansı. T Klin J Pediatr. 2004; 13: 71-5.
Ekemen C, Örnek Z, Karacı M, Ekemen A. Okul Çağındaki Çocuklarda Demir, Çinko ve A vitamini eksikliği Prevalansının Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hast Derg. 2019; 3: 154-9.
de Benoist B. Conclusions of a WHO Technical Consultation on folate and vitamin B12 deficiencies. Food Nutr Bull. 2008; 29(2): 238-44.
Wetherilt H, Ackurt F, Brubacher G, Okan B, Aktas S, Turdu S. Blood vitamin and mineral levels in 7-17 years old Turkish children. Int J Vitam Nutr Res. 1992; 62(1): 21-9.
Öncel K, Özbek MN, Onur H, Söker M, Ceylan M. Diyarbakır İlindeki Çocuklarda ve Adölesanlarda B12 Vitamin ve Folik Asit Düzeyleri. Dicle Tıp Dergisi. 2006; 33: 163-9.
Koç A, Koçyiğit A, Ulukanlıgil M, Demir N. Şanlıurfa yöresinde 9-12 yaş grubu çocuklarda B12 vitamini ve folik asit eksikliği sıklığı ile bağırsak solucanlarıyla ilişkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005; 48: 308-15.
Taşkesen M, Okur N, Katar S, Okur N, Soker M. Nutritional Megaloblastic Anemia During Childhood: Demographical, Clinical and Laboratory Features of 134 Patients From Southeastern Part of Turkey. E-Spen- The Eur E-Journal of Clin Nutr and Met. 2009; 4: 152-4.
McLean E, de Benoist B, Allen LH. Review of the magnitude of folate and vitamin B12 deficiencies worldwide. Food Nutr Bull. 2008; 29 (2): 38-51.
Ramussen SA, Fernboff PM, Scanlon KS. Vitamin B12 deficiency in children and adolescents. J Pediat. 2001; 138: 7-10.
Akın F. Konya bölgesinde vitamin B12’nin normal serum değerleri (Tez). Selçuk Üniversitesi/Meram Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. 2007.
Şahin A. Doğu Karadeniz Bölgesi Ortaokul Çocuklarında Nutrisyonel Anemi Prevalansı (Tez). Karadeniz Teknik Üniversitesi/ Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. 2016.
Christel LL, Gunnar KJ. Dietary intake and nutritional status of young vegans and omnivores in Sweden. Am J Clin Nutri. 2002; 76(1): 100-6.
Koopar A, Baig M, Tunia SA, Memon AS, Karmani H. Neuropsychiatric and neurological problems among vitamin B12 deficient young vegetarians. Neurosciences (Riyadh). 2017; 22 (3): 228-32.
Azık FM, Topal Y, Azık TE. B12 vitamini ve/veya folik asit eksikliğinde hematolojik belirtiler olmadan nörolojik bozukluklar ortaya çıkar mı? Pamukkale Tıp Dergisi. 2015; 8 (2): 166-70

The evaluation of vitamin B12, folate and iron deficiency prevalence in school-age children

Yıl 2021, Cilt: 60 Sayı: 3, 244 - 251, 13.09.2021

Melike Kefeli Zühal Örnek Hakan Kardeş Coşkun Ekemen

https://doi.org/10.19161/etd.990650

Cited By: 2

Öz

Aim: Iron, vitamin B12 and folate deficiency are common micronutrient deficiencies all over the world especially in children. Iron, vitamin B12 and folate play a role in body metabolism, cell division and differentiation, regulation of the immune system, bone development, perception and intelligence function by entering the structure of many enzymes. In the study, we investigated the prevalence of serum iron, vitamin B12 and folate deficiency in children.
Materials and Methods: Serum iron level, iron binding capacity, ferritin, vitamin B12, folate level and complete blood count were studied in a total of 392 children aged 6-14 years who applied to the General Pediatric Polyclinic of Zonguldak Bulent Ecevit University Medical Faculty Hospital. A questionnaire including various parameters such as socioeconomic level, diet, physical development, education level was organized
Results: Our study was done with 223 girls and 169 boys, a total of 392 children. Iron deficiency (ID) was found in 60.5% of the cases, vitamin B12 deficiency in 33.4%, folate deficiency and insufficiency in 7.6%. When the cases were examined in two groups as 6-10 years (n = 211) and 11-14 years (n = 181), a statistically significant difference was found in the prevalence of vitamin B12 deficiency in adolescents (p <0.001). While folate deficiency and insufficiency were found in 10.2% of the cases with ID, it was found at a rate of 3.9% in those without ID. This difference was statistically significant (p = 0.037).
Conclusion: Nutritional deficiencies may not always have clinical complaints. In our study, we found that these deficiencies were common in children. The aim should be to detect deficiencies before clinical findings appear

Anahtar Kelimeler

Iron, vitamin B12, folate, deficiency

Kaynakça

World Health Organization. Guidelines on food fortification with micronutrients. World Health Report. 2006; 43-8.
Cairo RCA, Silva LR, Bustani NC, Marques CDF. Iron deficiency anemia in adolescents; a literature review. Nutr Hosp. 2014; 29 (6): 1240-9.
Bjorke- Monsen AL, Ueland PM. Cobalamin status in children Journal of Inherit Metabolic Disease. 2011; 34 (1): 111–9.
Carmel R, Watkins D, Rosenblatt DS. Megaloblastic anemias. In: Nathan and Oski’s Hematology and Oncology of Infancy and Childhood, 8th ed. Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015; 308-43.
Coşkun T. B12 Vitamini. Katkı Pediatri Dergisi. 2003; 25 (2):419-33.
Sachdev H, Gera T, Nestel P. Effect of iron supplementation on mental and motor development in children: systematic review of randomised controlled trials. Public Health Nutr. 2005; 8 (2): 117–32.
Grantham-McGregor S, Ani C. A review of studies on the effect of iron deficiency on cognitive development in children. J Nutr. 2001; 131 (2S-2): 649-68.
Avşar AF, Kaya S, Kaya B. Türkiye’de folik asit prekonsepsiyonel olarak kullanılmalı mıdır? Ankara Medical Journal. 2012; 12 (4): 188-94.
Kirke PN, Molloy AM, Daly LE, Burke H, Weir DG, Scott JM. Maternal plasma folate and vitamin B12 are independent risk factors for neural tube defects. Q J Med. 1993; 86 (11): 703-8.
Adams JF, Ross SK, Mervyn L, Boddy K, King P. Absorption of cyanocobalamin, coenzyme B12, methylcobalamin, and hydroxocobalamin at different dose levels. Scand J Gastroenterol. 1971; 6 (3): 249-52.
Lanzkowsky P. Iron-deficiency anemia. In: Lanzkowsky P (eds). Lanzkowsky's Manual of Pediatric Hematology and Oncology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 69-83.
Lanzkowsky P. Megaloblastic Anemia. In: Lanzkowsky P, Jeffrey M. Lipton JM, Fish JD et al. (eds). Lanzkowsky's Manual of Pediatric Hematology and Oncology. 6th ed. Philadelphia: Elsevier; 2016: 84-101.
Antony AC. Megaloblastic anemias. In: Hoffman R, Benz EJ, Shattil SJ, et al. (eds). Hematology: Basic principles and practice. 4th ed. New York: Churchill Livingstone; 2005: 514-45.
WHO/UNICEF/UNU. Archived:Iron Deficiency Anemia Assessment, Prevention, and Control. Geneva: World Health Organization; 2001.
Özdemir N. Çocuklarda tanıdan tedaviye demir eksikliği anemisi. Türk Ped Arş. 2015; 50: 11-9.
Kılınç M, Yüregir GT, Ekerbiçer H. Anaemia and iron-deficiency anaemia in south-east Anatolia. Eur J Haematol. 2002; 69 (5-6): 280-3.
Kılıçbay F. Bursa İlinde 1-16 yaş çocuklarda demir eksikliği, demir eksikliği anemisi ve çinko eksikliği prevelansı (Tez)/ Uludağ Üniversitesi/Tıp fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 2004.
Ürk V, Onağ A, Çiftdoğan DY, Özyurt BC, Gülen H. Manisa Yöresinde İlköğretim Çocuklarında Demir Eksikliği Anemisi Prevalansı. Ege Pediatri Bülteni. 2007; 14 (2): 79-86.
Güngör O. Samsun ilinde 7-14 yaş arası çocuklarda demir eksikliği anemisi prevalansı (Tez)/ Ondokuz Mayıs Üniversitesi/Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. 2007
Koç A, Kösecik M, Vural H, Erel O, Ataş A, Tatli MM. The frequency and etiology of anemia among children 6-16 years of age in the southeast region of Turkey. Turk J Pediatr. 2000; 42 (2): 91-5.
Yavuz T, Korkut S, Yavuz O, Kocabay K. Batı Karadeniz Bölgesinde Adolesanlarda anemi ve Demir Eksikliği Anemisi Prevalansı. T Klin J Pediatr. 2004; 13: 71-5.
Ekemen C, Örnek Z, Karacı M, Ekemen A. Okul Çağındaki Çocuklarda Demir, Çinko ve A vitamini eksikliği Prevalansının Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hast Derg. 2019; 3: 154-9.
de Benoist B. Conclusions of a WHO Technical Consultation on folate and vitamin B12 deficiencies. Food Nutr Bull. 2008; 29(2): 238-44.
Wetherilt H, Ackurt F, Brubacher G, Okan B, Aktas S, Turdu S. Blood vitamin and mineral levels in 7-17 years old Turkish children. Int J Vitam Nutr Res. 1992; 62(1): 21-9.
Öncel K, Özbek MN, Onur H, Söker M, Ceylan M. Diyarbakır İlindeki Çocuklarda ve Adölesanlarda B12 Vitamin ve Folik Asit Düzeyleri. Dicle Tıp Dergisi. 2006; 33: 163-9.
Koç A, Koçyiğit A, Ulukanlıgil M, Demir N. Şanlıurfa yöresinde 9-12 yaş grubu çocuklarda B12 vitamini ve folik asit eksikliği sıklığı ile bağırsak solucanlarıyla ilişkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005; 48: 308-15.
Taşkesen M, Okur N, Katar S, Okur N, Soker M. Nutritional Megaloblastic Anemia During Childhood: Demographical, Clinical and Laboratory Features of 134 Patients From Southeastern Part of Turkey. E-Spen- The Eur E-Journal of Clin Nutr and Met. 2009; 4: 152-4.
McLean E, de Benoist B, Allen LH. Review of the magnitude of folate and vitamin B12 deficiencies worldwide. Food Nutr Bull. 2008; 29 (2): 38-51.
Ramussen SA, Fernboff PM, Scanlon KS. Vitamin B12 deficiency in children and adolescents. J Pediat. 2001; 138: 7-10.
Akın F. Konya bölgesinde vitamin B12’nin normal serum değerleri (Tez). Selçuk Üniversitesi/Meram Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. 2007.
Şahin A. Doğu Karadeniz Bölgesi Ortaokul Çocuklarında Nutrisyonel Anemi Prevalansı (Tez). Karadeniz Teknik Üniversitesi/ Tıp Fakültesi / Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. 2016.
Christel LL, Gunnar KJ. Dietary intake and nutritional status of young vegans and omnivores in Sweden. Am J Clin Nutri. 2002; 76(1): 100-6.
Koopar A, Baig M, Tunia SA, Memon AS, Karmani H. Neuropsychiatric and neurological problems among vitamin B12 deficient young vegetarians. Neurosciences (Riyadh). 2017; 22 (3): 228-32.
Azık FM, Topal Y, Azık TE. B12 vitamini ve/veya folik asit eksikliğinde hematolojik belirtiler olmadan nörolojik bozukluklar ortaya çıkar mı? Pamukkale Tıp Dergisi. 2015; 8 (2): 166-70

Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm	Araştırma Makaleleri
Yazarlar	Melike Kefeli 0000-0002-0043-2263 Zühal Örnek 0000-0001-9252-1652 Hakan Kardeş 0000-0002-0553-7072 Coşkun Ekemen 0000-0002-1957-9855
Yayımlanma Tarihi	13 Eylül 2021
Gönderilme Tarihi	21 Eylül 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2021Cilt: 60 Sayı: 3

Kaynak Göster

Vancouver	Kefeli M, Örnek Z, Kardeş H, Ekemen C. Okul çağındaki çocuklarda vitamin B12, folat ve demir eksikliği prevalansının değerlendirilmesi. ETD. 2021;60(3):244-51.