Öz
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıpta uzmanlık eğitimi alan hekimlerin sağlık alanında yaşadıkları şiddet deneyimlerinin uzmanlık tercihlerine etkisini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde görevli 704 tıpta uzmanlık öğrencisi olduğu belirlendi. 25.05.2020-25.03.2021 tarihleri arasında tıpta uzmanlık öğrencilerinin 394’üne ulaşılarak yüz yüze anket uygulandı. 389 anket değerlendirmeye alındı. Verilerin analizi IBM SPSS Statistics 25.0 programı ile yapıldı. İstatistiksel çözümlemelerde Pearson Ki-kare testi uygulandı. İkiden fazla grubu olan karşılaştırmalarda Bonferroni düzeltmesi yapıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi.
Bulgular: Katılımcıların %51,7’si erkek, %48,1’i kadındı. Tıpta uzmanlık eğitimi öncesinde, hekimlerin %54,5'inin şiddete maruz kaldığı ve %76,9'unun şiddete tanık olduğu belirlendi. Sağlıkta şiddete tanık olmanın branş seçiminde anlamlı derecede etkili olduğu bulundu (p=0,005). Temel bilimler katılımcıları tarafından branş seçiminde şiddetle ilgili faktörlere anlamlı derecede daha fazla öncelik verildiği belirlendi (p<0,001). Çalıştığı kurumda, şiddete maruz kalanların (p=0,002) ve tanık olanların (p=0,014) anlamlı olarak yüksek oranda branş değiştirmeyi düşündüğü saptandı. Ayrıca katılımcıların %22,9'unun tıp mesleği dışında bir iş yapmak istediği belirlendi.
Sonuç: Sağlık sistemindeki sorunların giderilmesi, toplumun eğitilmesi, medyanın etkin kullanımı ve yargı kurumlarının aldığı kararların caydırıcı olması sağlıkta şiddetin önlenmesinde oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Öztürk N, Gençtürk M. Hekimlerin branş tercihlerinin trend analizi yöntemi ile incelenmesi. SSSJournal 2018; 4 (19): 2193-202. DOI: http://dx.doi.org/10.26449/sssj.612
- Öztürk, N. (2019). Tıpta uzmanlık branşlarının tercihinde etkili olan faktörler üzerine bir araştırma (Doktora tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
- Dorsey ER, Jarjoura D, Rutecki GW. The influence of controllable lifestyle and sex on the specialty choices of graduating U.S. medical students, 1996-2003. Acad Med 2005; 80 (9): 791–6. DOI: http://dx.doi.org/10.1097/00001888-200509000-00002
- Takeda Y, Morio K, Snell L, Otaki J, Takahashi M, Kai I. Characteristic profiles among students and junior doctors with specific career preferences. BMC Med Educ 2013; 13 (1): 125. DOI: http://dx.doi.org/10.1186/1472-6920-13-125.
- Petrides K, McManus I. Mapping medical careers: Questionnaire assessment of career preferences in medical school applicants and final-year students. BMC Med Educ 2004; 4 (1): 18. DOI: http://dx.doi.org/10.1186/1472-6920-4-18.
- Weissman C, Tandeter H, Zisk-Rony RY, Weiss YG, Elchalal U, Avidan A, vd. Israeli medical students’ perceptions of six key medical specialties. Isr J Health Policy Res 2013; 2 (1): 19. DOI: http://dx.doi.org/ 10.1186/2045-4015-2-19.
- Ko HH, Lee TK, Leung Y, Fleming B, Vikis E, Yoshida EM. Factors influencing career choices made by medical students, residents, and practising physicians. BC Med J 2007; 49 (9): 482–7.
- Ergin A, Dikbaş E, Bozkurt Aİ, Atçeken G, Gürbüz H, Yılmaz C, vd. Tıp fakültes öğrencı lerı n n mezunı yet sonrası karı yer seçı mı ve etkı leyen faktörler. Tıp Eğitimi Dünyası 2011; 32 (32): 8–17.
- Balcı Yapalak A, Uçar A, Yüce S, Ataç Ö. Tıpta Uzmanlık Seçimini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. İst Tıp Fak Derg 2021; 84 (1): 120–9. DOI: http://dx.doi.org/ 10.26650/IUITFD.2019.0062
- İkiışık H, Kutay Yılmaz F, Karacanoğlu A, Kadayıf A, Güven İ, Özdemir GM, vd. Araştırma Görevlisi Hekimlerin Sağlıkta Şiddete Maruz Kalma Durumları ve Sağlıkta Şiddet Konusundaki Düşüncelerinin Değerlendirilmesi. Abant Tıp Derg 2021;10(1):55–64. DOI: https://doi.org/10.47493/abantmedj.2021.33
- Özdemir, MA (2019). Hekime yönelik şiddetin Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin kariyer seçimindeki etkisi (Uzmanlık tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
- Köksal S, Vehid S, Tunçkale A, Çerçel A, Erginöz E, Kaypmaz A, vd. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası ile ilgili tutumları. Cerrahpaşa Tıp Derg 1999; 30 (4): 254-7.
- Açık Y, Oğuzöncül F, Polat SA, Güngör Y, Güngör L. Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası hakkındaki düşünceleri. Toplum ve Hekim 2002; 17 (3): 195–201.
- Dikici MF, Yaris F, Topsever P, Filiz TM, Gurel FS, Cubukcu M, vd. Factors affecting choice of specialty among first-year medical students of four universities in different regions of Turkey. Croat Med J 2008; 49 (3): 415-20. DOI: https://doi.org/10.3325/cmj.2008.3.415
- Kara İH, Çelik S, Keyif MF, Demir A, Baltacı D, Mayda AS. Analysis of opinions regarding medical specialty selection examination and career choices of 5th and 6th grade medical students from Düzce University. Konuralp Tıp Derg 2014; 6 (2): 11-8.
- Göktaş Dörtyol B. Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin mezuniyet sonrası ile ilgili düşünceleri, kariyer seçimleri ve etkileyen faktörler. Tıp Eğitimi Dünyası 2017; 16 (50): 12-21.
- Açıkgöz B, Ekemen A, Zorlu I, Yüksel NA, Ayoğlu FN. Tıp öğrencilerinde uzmanlaşma eğilimi, uzmanlık alan seçimi ve etkileyen faktörler. Mersin Univ Saglık Bilim Derg 2019; 12 (1): 113-25. DOI: https://doi.org/10.26559/mersinsbd.502276
- Grasreiner D, Dahmen U, Settmacher U. Specialty preferences and influencing factors: a repeated cross-sectional survey of first-to sixth-year medical students in Jena, Germany. BMC Med Educ 2018;18(1):103. DOI: https://doi.org/10.1186/s12909-018-1200-8.
- Tekin Ç, Güneş G, Türkol E. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıpta uzmanlık tercihleri ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 1: 5-10.
- Yılmaz, K. (2020). Adana ilinde sağlık çalışanlarının şiddete uğrama sıklığı ve sağlıkta şiddet konusundaki düşünceleri (Uzmanlık tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Pınar T, Pınar G. Sağlık çalışanları ve işyerinde şiddet. TAF Prev Med Bull 2013; 12 (3): 315-26. DOI: 10.5455/pmb.1-1368188150.
- Küçükavcı, N. (2021). Sağlık çalışanlarına şı ddet haberlerı nı n çerçeveleme yaklaşımı ı le ı ncelenmesı (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Atabek N, Uztuğ F. Haberlerde çerçeveleme ve öne çıkarma. Kurgu Dergisi 1998; 15: 96-105.
- Zeldow PB, Daugherty SR. Personality profiles and specialty choices of students from two medical school classes. Acad Med 1991; 66 (5): 283-7. DOI: https://doi.org/10.1097/00001888-199105000-00012.
- Borges NJ, Osmon WR. Personality and Medical Specialty Choice: Technique Orientation versus People Orientation. J Vocat Behav 2001;58(1):22-35. DOI: https://doi.org/10.1006/jvbe.2000.1761.
- Al B, Zengin S, Deryal Y, Gökçen C, Yılmaz DA, Yıldırım C. Increased violence towards health care staff. JAEM 2012; 11: 115-24. DOI: https://doi.org/10.5152/jaem.2012.033.
- Devebakan N. Sağlık kurumlarında şiddet ve yönetimi. 1. baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık; 2018.
- Pehlivan Barış, N. (2020). Ankara Şehir Hastanesinde klinik branşlarda çalışan doktorların, şiddete maruz kalma durumlarının ve şiddete karşı çözüm önerilerinin değerlendirilmesi (Uzmanlık tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara.
- Yaşayancan Ö, Bulut YE, Usta İ, Çıtıl R, Eğri M. Araştırma Görevlilerinin Yaşam Biçimleri ve Şiddete Maruz Kalma Durumları. Gaziosmanpaşa Tıp Dergisi 2015; 7 (1): 46-61.
Öz
Aim: The aim of this study was to determine the effect of the violence experiences in healthcare of the physicians who get specialty training in medicine at Ege University Faculty of Medicine, on their choice of specialization.
Materials and Methods: It was determined that there were 704 resident physicians working at the Ege University Faculty of Medicine. Between 25.05.2020 and 25.03.2021, 394 of them were reached and face-to-face survey was applied to them. A total of 389 questionnaires were evaluated. Data were analyzed with the IBM SPSS Statistics 25.0 Program. Pearson Chi-square test was used for statistical analysis. Bonferroni correction was performed for comparisons with more than two groups. P-value less than 0.05 was evaluated as statistically significant.
Results: 51.7% of the participants were male and 48.1% were female. It was determined that 54.5% of all physicians were exposed to violence before specialty training in medicine, and 76.9% of them witnessed violence. It was found that witnessing violence in healthcare was significantly effective in choosing a specialty (p=0.005). It was determined that participants in basic sciences gave more priority to factors related to violence for selection of specialty (p<0.001). It was determined that physicians who were exposed violence and witnessed violence in the institution where they work had thoughts for changing their specialty as statistically significant (p=0.002, p=0.014, respectively). In addition, it was determined that 22.9% of the participants wanted different occupation other than the medical profession.
Conclusion: Eliminating the problems in the health system, educating the society, using the media effectively and the deterrent decisions taken by the judicial institutions are very important for preventing violence in healthcare.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Öztürk N, Gençtürk M. Hekimlerin branş tercihlerinin trend analizi yöntemi ile incelenmesi. SSSJournal 2018; 4 (19): 2193-202. DOI: http://dx.doi.org/10.26449/sssj.612
- Öztürk, N. (2019). Tıpta uzmanlık branşlarının tercihinde etkili olan faktörler üzerine bir araştırma (Doktora tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
- Dorsey ER, Jarjoura D, Rutecki GW. The influence of controllable lifestyle and sex on the specialty choices of graduating U.S. medical students, 1996-2003. Acad Med 2005; 80 (9): 791–6. DOI: http://dx.doi.org/10.1097/00001888-200509000-00002
- Takeda Y, Morio K, Snell L, Otaki J, Takahashi M, Kai I. Characteristic profiles among students and junior doctors with specific career preferences. BMC Med Educ 2013; 13 (1): 125. DOI: http://dx.doi.org/10.1186/1472-6920-13-125.
- Petrides K, McManus I. Mapping medical careers: Questionnaire assessment of career preferences in medical school applicants and final-year students. BMC Med Educ 2004; 4 (1): 18. DOI: http://dx.doi.org/10.1186/1472-6920-4-18.
- Weissman C, Tandeter H, Zisk-Rony RY, Weiss YG, Elchalal U, Avidan A, vd. Israeli medical students’ perceptions of six key medical specialties. Isr J Health Policy Res 2013; 2 (1): 19. DOI: http://dx.doi.org/ 10.1186/2045-4015-2-19.
- Ko HH, Lee TK, Leung Y, Fleming B, Vikis E, Yoshida EM. Factors influencing career choices made by medical students, residents, and practising physicians. BC Med J 2007; 49 (9): 482–7.
- Ergin A, Dikbaş E, Bozkurt Aİ, Atçeken G, Gürbüz H, Yılmaz C, vd. Tıp fakültes öğrencı lerı n n mezunı yet sonrası karı yer seçı mı ve etkı leyen faktörler. Tıp Eğitimi Dünyası 2011; 32 (32): 8–17.
- Balcı Yapalak A, Uçar A, Yüce S, Ataç Ö. Tıpta Uzmanlık Seçimini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. İst Tıp Fak Derg 2021; 84 (1): 120–9. DOI: http://dx.doi.org/ 10.26650/IUITFD.2019.0062
- İkiışık H, Kutay Yılmaz F, Karacanoğlu A, Kadayıf A, Güven İ, Özdemir GM, vd. Araştırma Görevlisi Hekimlerin Sağlıkta Şiddete Maruz Kalma Durumları ve Sağlıkta Şiddet Konusundaki Düşüncelerinin Değerlendirilmesi. Abant Tıp Derg 2021;10(1):55–64. DOI: https://doi.org/10.47493/abantmedj.2021.33
- Özdemir, MA (2019). Hekime yönelik şiddetin Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin kariyer seçimindeki etkisi (Uzmanlık tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
- Köksal S, Vehid S, Tunçkale A, Çerçel A, Erginöz E, Kaypmaz A, vd. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası ile ilgili tutumları. Cerrahpaşa Tıp Derg 1999; 30 (4): 254-7.
- Açık Y, Oğuzöncül F, Polat SA, Güngör Y, Güngör L. Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimi ve mezuniyet sonrası hakkındaki düşünceleri. Toplum ve Hekim 2002; 17 (3): 195–201.
- Dikici MF, Yaris F, Topsever P, Filiz TM, Gurel FS, Cubukcu M, vd. Factors affecting choice of specialty among first-year medical students of four universities in different regions of Turkey. Croat Med J 2008; 49 (3): 415-20. DOI: https://doi.org/10.3325/cmj.2008.3.415
- Kara İH, Çelik S, Keyif MF, Demir A, Baltacı D, Mayda AS. Analysis of opinions regarding medical specialty selection examination and career choices of 5th and 6th grade medical students from Düzce University. Konuralp Tıp Derg 2014; 6 (2): 11-8.
- Göktaş Dörtyol B. Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinin mezuniyet sonrası ile ilgili düşünceleri, kariyer seçimleri ve etkileyen faktörler. Tıp Eğitimi Dünyası 2017; 16 (50): 12-21.
- Açıkgöz B, Ekemen A, Zorlu I, Yüksel NA, Ayoğlu FN. Tıp öğrencilerinde uzmanlaşma eğilimi, uzmanlık alan seçimi ve etkileyen faktörler. Mersin Univ Saglık Bilim Derg 2019; 12 (1): 113-25. DOI: https://doi.org/10.26559/mersinsbd.502276
- Grasreiner D, Dahmen U, Settmacher U. Specialty preferences and influencing factors: a repeated cross-sectional survey of first-to sixth-year medical students in Jena, Germany. BMC Med Educ 2018;18(1):103. DOI: https://doi.org/10.1186/s12909-018-1200-8.
- Tekin Ç, Güneş G, Türkol E. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıpta uzmanlık tercihleri ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 1: 5-10.
- Yılmaz, K. (2020). Adana ilinde sağlık çalışanlarının şiddete uğrama sıklığı ve sağlıkta şiddet konusundaki düşünceleri (Uzmanlık tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Pınar T, Pınar G. Sağlık çalışanları ve işyerinde şiddet. TAF Prev Med Bull 2013; 12 (3): 315-26. DOI: 10.5455/pmb.1-1368188150.
- Küçükavcı, N. (2021). Sağlık çalışanlarına şı ddet haberlerı nı n çerçeveleme yaklaşımı ı le ı ncelenmesı (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Atabek N, Uztuğ F. Haberlerde çerçeveleme ve öne çıkarma. Kurgu Dergisi 1998; 15: 96-105.
- Zeldow PB, Daugherty SR. Personality profiles and specialty choices of students from two medical school classes. Acad Med 1991; 66 (5): 283-7. DOI: https://doi.org/10.1097/00001888-199105000-00012.
- Borges NJ, Osmon WR. Personality and Medical Specialty Choice: Technique Orientation versus People Orientation. J Vocat Behav 2001;58(1):22-35. DOI: https://doi.org/10.1006/jvbe.2000.1761.
- Al B, Zengin S, Deryal Y, Gökçen C, Yılmaz DA, Yıldırım C. Increased violence towards health care staff. JAEM 2012; 11: 115-24. DOI: https://doi.org/10.5152/jaem.2012.033.
- Devebakan N. Sağlık kurumlarında şiddet ve yönetimi. 1. baskı. İstanbul: Beta Yayıncılık; 2018.
- Pehlivan Barış, N. (2020). Ankara Şehir Hastanesinde klinik branşlarda çalışan doktorların, şiddete maruz kalma durumlarının ve şiddete karşı çözüm önerilerinin değerlendirilmesi (Uzmanlık tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara.
- Yaşayancan Ö, Bulut YE, Usta İ, Çıtıl R, Eğri M. Araştırma Görevlilerinin Yaşam Biçimleri ve Şiddete Maruz Kalma Durumları. Gaziosmanpaşa Tıp Dergisi 2015; 7 (1): 46-61.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 61 Sayı: 4 |
