Olweus öğrenciler için akran zorbalığı anketinin Türkçeye ve Türkiye’ye uyarlanması ve geçerlilik, güvenirlik analizi
Öz
Amaç: Bu çalışmada, Olweus
öğrenciler için akran zorbalığı (OÖAZ) anketinin Türkçe formunun geçerlilik ve
güvenirliğinin incelenmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: İlk aşamada anket
Türkçeye çevrildi. Araştırmacılar ve çevirmenler tarafından ortak formun
oluşturulmasından sonra, form iki ana dili olan bir çevirmen tarafından
İngilizceye çevrildi. Anket geçerlilik çalışması sırasında yüzey ve kapsam
geçerliliği açısından uzman panelinde değerlendirildi ve gerekli görülen
değişiklikler yapıldı. Pilot çalışmanın ardından, anket İzmir ili Bornova
ilçesi Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ilköğretim okulları altıncı ve yedinci
sınıflarını temsil eden 405 öğrenciye uygulandı (%95 G.A., %7.6 prevalans ve
%2.5 hata payı). Anketin güvenirliği Cronbach Alfa ve iki yarım test (Split Half) yöntemleriyle
değerlendirildi.
Bulgular: Uzman paneli anketin
kavramsal yapıyı karşıladığı ve literatüre uygun biçimde akran zorbalığının
temel alanlarını içerdiği görüşünde birleşti. Geçerlilik ve güvenirlik
çalışması 2008 yılı Nisan ayında Bornova’da sekiz ilköğretim okulundaki 6. ve
7. sınıflarda gerçekleştirildi. Araştırmaya katılan 405 öğrenciden OÖAZ
anketini dolduran 400 öğrenci veri tabanına alındı. Anketin tümünün Cronbach
Alfa değeri .81’di. Tek, çift sıralaması içinde Spearman-Brown iki yarım test
güvenirlik katsayısı .85 olarak bulundu.
Sonuç: Çalışmanın bulguları,
Olweus öğrenciler için akran zorbalığı anketinin Türkçe versiyonunun geçerlilik
ve güvenirliğinin tatmin edici olduğunu göstermektedir. Anket akran zorbalığı
araştırmalarında faydalı bir araç olarak kullanılabilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Craig WM. The relationship among bullying, victimization, depression, anxiety and aggression in elementary school children. Pers Individ Dif 1998;24(1):23-130.
- Espelage Dl, Swearer SM. Research on school bullying and victimization: What have we learned and where do we go from here? School Psych Rev 2003;32(3):365-83.
- Güvenir T. Okulda akran istismarı. Ankara: Kök Yayıncılık; 2008;51-55.
- Mc Guckin C, Lewis CA. Experiences of school bullying in northern Ireland: Data from the life time and times survey. Adolescence 2006;41(4):313-20.
- Olweus D. Aggression and peer acceptance in adolescent boys: Two short term longitudinal studies of ratings. Child Development 1977;48(4):1301-13.
- Olweus D. Bullying at school. Oxford: United Kingdom, Blackwell Publishing; 2003.
- Pişkin M. Okul zorbalığı, tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 2002;2(5):531-62.
- Tatlılıoğlu K. Okullarda şiddet ve zorbalık: Risk faktörleri, koruma, önleme ve müdahale hizmetleri: Konya örneği, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016;6(12):209-31.
- Lacey A, Cornell D, Konold T. The relations between teasing and bullying and middle school standardized exam performance. J Earl Adol 2015;37(2):192-221.
- Atik G. Assessment of school bullying in Turkey: A critical review of self-report instruments. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2011;15(4):3232-8.
- Alikaşifoglu M, Erginöz E, Ercan O, Uysal O, Kaymak DA, İlter O. Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. Eur J Public Health 2004;14(3):173-7.
- Alikaşifoglu M, Erginöz E, Ercan O, Uysal O, Albayrak-Kaymak D. Bullying behaviours and psychosocial health: Results from a cross-sectional survey among high school students in Istanbul, Turkey. Eur J Pediatr 2007;166(4):1253-60.
- Gültekin Z. Akran zorbalığını belirleme ölçeği geliştirme çalışması 2003; Yüksek Lisans tezi.
- Kapçı EG. İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısı ile ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2004;37(1):1-13.
- Kepenekci YK, Cinkir S. Bullying among Turkish high school students. Child Abuse Negl 2006;30(3):193-204.
- Pekel N. Akran zorbalığı grupları arasında sosyometrik statü, yalnızlık ve akademik başarı durumlarının incelenmesi 2004; Yüksek Lisans tezi
- Pişkin M. Okullarımızda yaygın bir sorun: Akran zorbalığı. 7. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı; 2003:125-6.
- Yıldırım R. Akran zorbalığı. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi 2012;10(2):39-51
- Gökkaya F, Sütcü ST. Çocuklar için Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi, Anatolian J Psychiatry 2015;16(Special issue 1):54-63.
Adoption of Olweus bully victim questionnaire to Turkish and Turkey and analysis of its validity and reliability
Öz
Aim: In this study it was
aimed to determine the reliability and validity of the Olweus bully victim
questionnaire (OBVQ) in Turkish.
Materials and
Methods: In
the first step the questionnaire was translated to Turkish. Afterwards the
final form of the questionnaire was formed by the researchers and translators.
The final form of the questionnaire was translated to English by a translator
who had two native languages. Content and surface validity was evaluated by a
specialist panel and changes made which are needed. After the pilot survey, the
questionnaire was applied to 405 students which presented İzmir Bornova primary
schools 6 and 7th grade classes (95% CI, 7.6% prevalence, 2.5% error). The
reliability of the questionnaire was evaluated by Cronbach Alpha and split half
tests.
Results: The panel agreed on
that the questionnaire comprised the content of bullying and its basic aspects
in concordance with the literature. Validity and reliability study was
conducted in the sixth and seventh classes of eight primary schools located in
Bornova-İzmir in April 2008. Of 405 students, data of 400 who filled the
questionnaire was included in the database. Cronbach Alpha coefficient of the
whole questionnaire was .81. Spearman-Brown split half reliability in odds,
even ranks score was .85.
Conclusion: These findings show
that the validity and the reliability of Turkish version of OBVQ are
satisfactory. The questionnaire may be used as a useful tool for bullying
research.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Craig WM. The relationship among bullying, victimization, depression, anxiety and aggression in elementary school children. Pers Individ Dif 1998;24(1):23-130.
- Espelage Dl, Swearer SM. Research on school bullying and victimization: What have we learned and where do we go from here? School Psych Rev 2003;32(3):365-83.
- Güvenir T. Okulda akran istismarı. Ankara: Kök Yayıncılık; 2008;51-55.
- Mc Guckin C, Lewis CA. Experiences of school bullying in northern Ireland: Data from the life time and times survey. Adolescence 2006;41(4):313-20.
- Olweus D. Aggression and peer acceptance in adolescent boys: Two short term longitudinal studies of ratings. Child Development 1977;48(4):1301-13.
- Olweus D. Bullying at school. Oxford: United Kingdom, Blackwell Publishing; 2003.
- Pişkin M. Okul zorbalığı, tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 2002;2(5):531-62.
- Tatlılıoğlu K. Okullarda şiddet ve zorbalık: Risk faktörleri, koruma, önleme ve müdahale hizmetleri: Konya örneği, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2016;6(12):209-31.
- Lacey A, Cornell D, Konold T. The relations between teasing and bullying and middle school standardized exam performance. J Earl Adol 2015;37(2):192-221.
- Atik G. Assessment of school bullying in Turkey: A critical review of self-report instruments. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2011;15(4):3232-8.
- Alikaşifoglu M, Erginöz E, Ercan O, Uysal O, Kaymak DA, İlter O. Violent behaviour among Turkish high school students and correlates of physical fighting. Eur J Public Health 2004;14(3):173-7.
- Alikaşifoglu M, Erginöz E, Ercan O, Uysal O, Albayrak-Kaymak D. Bullying behaviours and psychosocial health: Results from a cross-sectional survey among high school students in Istanbul, Turkey. Eur J Pediatr 2007;166(4):1253-60.
- Gültekin Z. Akran zorbalığını belirleme ölçeği geliştirme çalışması 2003; Yüksek Lisans tezi.
- Kapçı EG. İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısı ile ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2004;37(1):1-13.
- Kepenekci YK, Cinkir S. Bullying among Turkish high school students. Child Abuse Negl 2006;30(3):193-204.
- Pekel N. Akran zorbalığı grupları arasında sosyometrik statü, yalnızlık ve akademik başarı durumlarının incelenmesi 2004; Yüksek Lisans tezi
- Pişkin M. Okullarımızda yaygın bir sorun: Akran zorbalığı. 7. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı; 2003:125-6.
- Yıldırım R. Akran zorbalığı. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi 2012;10(2):39-51
- Gökkaya F, Sütcü ST. Çocuklar için Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi, Anatolian J Psychiatry 2015;16(Special issue 1):54-63.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Aralık 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Ağustos 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 57 Sayı: 4 |
Cited By
Klinik Bir Örneklemde Ergenlerde Akran Zorbalığı Sıklığı, Zorbalık Özellikleri ve Zorbalığın Algılanan Sosyal Destekle İlişkisi
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.32708/uutfd.1518866
Prevalence of Peer Bullying among Adolescents in the Turkish Republic of Northern Cyprus and Determination of Affecting Factors
Eurasian Journal of Health Technology Assessment
https://doi.org/10.52148/ehta.1427978
Comparison of levels of bullying, achievement motivation, and resilience among Syrian refugee students and Turkish students
Journal of Psychologists and Counsellors in Schools
https://doi.org/10.1017/jgc.2021.22
